Een nieuwe Aflevering van Historisch Heusden geschreven door Bart Beaard en deze keer gaat deze aflevering over de Coöperatieve Veiling Vereniging ‘De Langstraat’ te Drunen. Gelegen op de grens van vruchtbare klei en minder vruchtbare zandgronden is Drunen van oudsher een agrarisch gebied met een gemengde bedrijfsvoering.
Zo zijn de akkerbouw en veeteelt lange tijd wel de hoofdbronnen van bestaan geweest. Wanneer in het begin van de vorige eeuw ook in Drunen en Elshout de tuinbouw van meer betekenis wordt, ondervindt men moeilijkheden met de afzet en met de prijzen. Agenten kopen rechtstreeks bij de telers hun tuinen met frambozen en zwarte bessen voor lage vaste prijzen. Sommige telers zijn van oordeel dat het beter is, naar het voorbeeld van andere plaatsen, hun producten gezamenlijk naar een veiling te brengen. Er kunnen dan betere prijzen gemaakt worden omdat er veel aanvraag is. Door de overheid en door de R.K. Boerenbonden wordt het oprichten van veilingen gestimuleerd. Vanuit de R.K. kerk wordt op het werken vanuit coöperaties aangedrongen. Rijkstuinbouwleraar Snellen geeft in elke plaats lezingen. In Drunen wordt de Coöperatieve Veiling Vereniging “De Langstraat” opgericht en op dinsdag 30 mei 1916 is de eerste veilingdag. Leden hebben een verplichte levering. Omgevende plaatsen zullen ook aansluiten. Drunens schoenmaker Antoon van de Wiel wordt voorzitter van de vereniging en het lukt hem handelaren en telers samen te laten komen in de gehuurde kolenloods van spoorwegstation Heusden-Drunen. Het eerste jaar wordt al een grote omzet gemaakt en het jaar eindigt met bijna 250 leden.
De eerste uitbreidingen
Al vrij snel is de ruimte te klein en ongeschikt en al in 1917 wordt in ’s-Bosch een gebruikte houten loods gekocht en op het stationsterrein geplaatst. Met paard en wagen, hittekarren, hondenkarren, handkarren en bakfietsen komen de tuinders en kleinhandelaren naar de veiling. De nieuwe loods is ook al snel te klein en er wordt een nieuw veilinggebouw opgericht, ongeveer tegenover het station. De ligging in de nabijheid daarvan is van grote betekenis, omdat veel producten per spoor naar de conservenfabrieken worden vervoerd. Er is een behoorlijk kantoor ondergebracht, een bestuurskamer en zo veel mogelijk ruimte voor de handel. De Drunense burgemeester G. van Hulten heeft het nieuwe gebouw met veel vertoon op 2 juni 1921 geopend.
Verdere ontwikkelingen
Tot in 1930 wordt in de veiling door een afslager staande gemijnd of geveild. In 1930 wordt de nieuwe veilingklok als elektrisch afmijntoestel in gebruik genomen. Met vrachtwagens worden producten vanaf depots in omliggende dorpen naar Drunen vervoerd.
Groenten onder glas komen voornamelijk van de omgeving van Capelle, hardfruit van het Land van Heusden en Altena en zachtfruit en vollegrondsgroenten van de dorpen om Drunen. In 1937 wordt de veiling flink uitgebreid. De naoorlogse tijd gaat gepaard met grote veranderingen bij de telers: overgang van telen op koude grond naar stookteelten in geconditioneerde, grotere en modernere warenhuizen. Ook een specialisatie naar enkele of naar één product en verbetering van kweekmethoden. Hierdoor is een grote groei van de productie per ha en/of per teler ontstaan. Ook heeft de Ruilverkaveling een positieve invloed op de groei. Door deze groei ook steeds weer uitbreidingen van de veilinghal, de gekoelde of vorstvrije opslag, de fustopslag en de kantoorruimte. Het aantal telers wordt weliswaar kleiner omdat hun financiële positie voor de gewenste investeringen niet voldoet. In de 60’er jaren gaat zowat de helft van de aanvoer naar de kleinhandel en dat zijn markthandelaren die hun gekochte producten op de markten in ’s-Bosch, Eindhoven, Helmond en Tilburg aan de man brengen. De export neemt almaar toe naar landen als Duitsland, Frankrijk, Zweden en Japan. Op 3 november 1967 wordt gevierd dat de omzet in dat jaar al 7 miljoen gulden is.
Fusie met Vlijmen
Na een moeizame start is in 1916 deze veiling opgericht in een gebouw nabij het spoorwegstation. De samenwerking tussen de veilingen in Drunen en Vlijmen is altijd moeizaam geweest en zij hebben elkaar voornamelijk als concurrenten gezien. Vanwege de aanleg van de Maasroute moet de veiling in Vlijmen gesloten worden. De omzet is dan slechts 6% van de Drunense veiling. Op 1 april 1967 is de fusie een feit.
d’Oultremontweg
Diverse verbouwingen en uitbreidingen kunnen niet verhinderen dat bij de viering van het gouden jubileum in 1966 geconstateerd moet worden dat de accommodatie tussen Veilingstraat en Scheidingstraat verouderd is en verdere uitbreiding ter plaatse nauwelijks mogelijk is. In het voorjaar van 1969 wordt een nieuwe veiling aan d’Oultemontweg in gebruik genomen. Wanneer een jaar in de nieuwe veiling gedraaid is, is de omzet gestegen tot fl.8,4 miljoen. De ‘grote drie’, sla komkommer en tomaat, zorgen voor 52% van de omzet. De omzet van de veiling stijgt enorm en is in 1977 fl. 17 miljoen, bijeengebracht door 317 telers. Het groter worden van het aanbod per bedrijf en de specialisatie leidt geleidelijk tot de ondergang van de veiling. Bundeling van het aanbod door de veiling is steeds minder noodzakelijk en het aantal afnemers, groentewinkels en –handelaren, neemt af. Ook de groei van de supermarkten met rechtstreekse leveringen vanaf de kwekers vermindert het bestaansrecht van de veiling.
Fusie met Breda
Het veilingwezen ontkomt niet aan fusies. Per 1 januari 1991 wordt veilingvereniging ‘De Langstraat’ een onderafdeling van de RBT (Rooms-Katholieke Baroniese Tuinbouwvereniging) in Breda. De Drunense veiling, met een in 1990 behaalde omzet van fl.32,5 miljoen gaat op in een groter geheel, maar door televeilen blijft Drunen als aanvoer- en veilingplaats in stand. De afmijnzaal van Drunen wordt aan die van Breda gekoppeld. Dit duurt slechts tot 1993 wanneer in Drunen de veilingklok stil komt te staan en de veiling een collectiepunt wordt. In 1996 houdt de veiling op te bestaan en gaan bijna alle Nederlandse tuinbouwveilingen op in een nieuw samenwerkingsverband onder de naam “The Greenery International”, nu nog maar een beperkte speler op de afzetmarkt van groenten en fruit.
Bart Beaard
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.
< Volg HeusdenNieuws ook via Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 2500 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een mail
