Een nieuwe Aflevering van Historisch Heusden geschreven door Bart Beaard en deze keer gaat het in deel 100 van Historisch Heusden over Tinie van Wagenberg, bestuurder in Vlijmen. In het verleden had elk dorp wel iemand die bestuurlijk betrokken was bij het gemeentebestuur, kerkbestuur, standsorganisaties en bij vele verenigingen.
In Vlijmen was dat Tinie – Martinus Antonius van Wagenberg. Zijn vader, Franciscus Johan van Wagenberg, was 6 juli 1846 in Vlijmen geboren en verhuisde naar Overasselt. Tinie was in Overasselt op 27 juni 1901 geboren en kwam, volgens het Bevolkingsregister, op 27 april 1923 als landbouwer naar Vlijmen. Hij trouwde er op 12 februari 1925 met Wilhelmina Johanna Hendrika Vermeulen, geboren op 12 februari 1902 in Druten. Het echtpaar kreeg 12 kinderen. Wilhelmina overleed in Vlijmen op 14 april 1975, Tinie overleed er op 3 juni 1990.
Pastoor van Akenstraat
Op de hoek van deze straat met de Meliestraat woonde hij met zijn gezin. Deze woning werd gebouwd in een beeldbepalende bouwstijl, waarvan er in Vlijmen nog meerderen staan. De gevelsteen dateert 25 mei 1882 en vermeldt dat de woning gebouwd is door Martinus Nicolaas van Wagenberg, zijn oom. Rondom het huis was heel veel landbouwgrond, waarop tot in het begin van de vorige eeuw hop, een grondstof om bier te brouwen, werd geteeld. Omdat het rond de eeuwwisseling slecht ging met de hopprijzen is men geleidelijk overgeschakeld op het verbouwen van klein fruit: rode en witte aalbessen, zwarte bessen, kruisbessen en frambozen. Er stonden ook veel fruitbomen van het soort ‘Bleue de Belgique’, een oud Belgisch pruimenras. Klein fruit was veelal bestemd voor de export naar jamfabrieken in Engeland. In 1936 werd op het terrein, nu Meliestraat 4, door vroedvrouw en wijkverpleegster A. Paardekoper een woning gebouwd. De gevelsteen, een ooievaar landend op een nest, herinnert hier nog aan. De verpleegsters H. Jansen en E. Jennekens hebben hier ook gewoond. In 1940 werd op de oprit van deze woning een houten gebouw geplaatst: een noodziekenzaaltje van het Wit-Gele Kruis. In de Pastoor van Akenstraat liep zijn terrein door tot het pad ‘Kleine Akker’, nu Kees Klerxstraat. Het pad liep naar het woonblok ‘De Acht Zaligheden’. Een terrein van bijna10.000 m2 werd in 1963 door Gemeente Vlijmen aangekocht en daarop werd de 1e fase van het bejaardencentrum Sint Janshof gebouwd.
Gemeenteontvanger en kassier
Op 3 april 1911 werd in Vlijmen een leenbank, de latere Boerenleenbank, nu Rabobank, opgericht. Van Wagenberg werd 12 mei 1923 lid van deze bank, 3 jaar later werd hij lid van de Raad van Toezicht. Op 16 maart 1931 aanvaardde hij de functie van kassier en is dat gebleven tot zijn pensionering in 1966. In het woonhuis was zijn kantoor met een brandkast van de gemeente en een brandkast van de bank. In de aanbouw aan de woning was de wachtruimte. Hij had zijn kantoor thuis, totdat in 1959 in de Sint Catharinastraat een nieuw bankgebouw in gebruik werd genomen. Vanaf 1932 tot 1966 had hij ook de functie van gemeenteontvanger.
Boerenbond
De NCB – Noord-Brabantse Christelijke Boerenbond werd op 17 augustus 1896 opgericht en op 15 april 1904 kwam er een afdeling in Vlijmen. De belangrijkste taak was aanvankelijk de gezamenlijke aankoop van zaaigoed als rogge, tarwe en haver en kunstmest. Het pakhuis was een loods en schuur bij de molen in de Julianastraat. Op 22 april 1932 werd op initiatief van W. Hillebrandt, directeur van de Vlijmense veiling, besloten een eierveiling als onderafdeling van de NCB op te richten, waarvan Van Wagenberg voorzitter werd.
Hernieuwde hopactiviteit
De aloude hopcultuur werd in 1935 nieuw leven ingeblazen met het doel om er een ‘loonende ‘ cultuur van te maken. NCB-voorzitter Van Wagenberg richtte met 15 telers een “Hopvereeniging” op, die in de opvolgende winter een cursus volgden. Aan de Mommersteeg werd een proeftuin van 30 aren aangelegd. Een uit Hitler-Duitsland gevluchte jood, Josef Hirnheimer, die de Duits hopcultuur goed kende, hielp de vereniging. In 1938 ging driekwart van de aanplant door een augustusstorm verloren. In 1939 werd voor de eerst goed geoogst. De oorlog maakte een einde aan de herleefde hopcultuur. De Duitsers vorderden de palen voor barricades en schuilkelders. Hirnheimer vluchtte, werd opgepakt en in Auschwitz vergast. Door de storm van 10 november 1944 ging het laatste hopveld verloren.
Land- en tuinbouwschool
Vanaf 1937 had Van Wagenberg zich ingezet voor deze school, waaraan het Ministerie van Landbouw in mei 1940 haar goedkeuring gaf. De school zou onder auspiciën van de NCB staan. Het gedrag van de NSB-burgemeester J. Jacob verhinderde dat op 1 maart 1943 de school geopend zou worden. In 1945 bracht Van Wagenberg de oprichting van een lagere land- en tuinbouwschool weer ter sprake. Op 6 mei 1946 startten met 54 leerlingen de lessen van de NCB-landbouwschool tijdelijk in een collegezaal van Abdij Mariënkroon. A. Kamp, voormalig hoofd van de lagere school in Elshout, werd directeur. Het NCB-hoofdbestuur wilde vervolgens in Nieuwkuijk nog een huishoudschool oprichten, maar deze kwam uiteindelijk in Drunen. Van Wagenberg legde uit protest tijdelijk zijn voorzitterschap neer.
Ruilverkaveling Heusden-Vlijmen
In 1957 startte de streekverbeteringscommissie ‘De Oostelijke Langstraat”, onder voorzitterschap van Van Wagenberg, met haar werkzaamheden. De boeren en tuinders werden voorbereid op de ruilverkaveling. Met de uitvoering van de ruilverkaveling Heusden–Vlijmen was de ‘Plaatselijke Commissie’ belast, waarvan Van Wagenberg secretaris was. Het kantoor was in een pand naast het gemeentehuis van Vlijmen. In 1961 werd ermee begonnen en op 1 november 1969 was de kaveloverdracht.
Onderscheidingen
Wegens zijn verdiensten op talrijke terreinen van het kerkelijk en sociaal maatschappelijke leven (kerkbestuur, Wit-Gele Kruis, Armbestuur, Bejaardencentrum, etc..) heeft de Paus op 5 december 1959 hem benoemd tot ridder in de Orde van H. Gregorius de Grote. Op 30 april 1967 had het Koningin Juliana behaagd hem te benoemen tot Ridder in de Orde Oranje Nassau vanwege de vele functies, die hij vele jaren vervulde. Door NCB-Vlijmen werd hij bij zijn afscheid benoemd tot erevoorzitter. En van Gemeente Vlijmen ontving hij de erepenning in zilver.
Bart Beaard
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.
< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 3500 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een mail
