Historisch Heusden: OVITO – Ouderlijke Vermaningen Immer Te Onthouden

Foto: HVDOL

Een nieuwe Aflevering van Historisch Heusden geschreven door Bart Beaard en deze keer gaat deze aflevering over OVITO – Ouderlijke Vermaningen Immer Te Onthouden. Op het Vlijmense uitbreidingsplan OVITO aan de Achterstraat heeft heel lang een fabriek met dezelfde naam gestaan. Het bedrijf is in 1924 opgericht en drie generaties Van der Ven zijn hierbij betrokken geweest.

In het begin is dat Gerardus van der Ven, toenmalig burgemeester van Vlijmen, nadien zijn zonen Melchior en Walter en later zijn kleinzoon Gerrit. Het bedrijf heef tot 2003 bestaan.

Gerardus Raphael van der Ven
Gerard van de Ven, geboren op 12 juli 1880, is een zoon Melchior van der Ven, schoolhoofd aan de Franse school in Heusden, en Julia Naegelé. Julia is een kleindochter van de Duitse vrouwenarts Franz Karl Naegelé, de uitvinder van de verlostang. In 1904 wordt hij gemeentesecretaris in Vlijmen en op 3 oktober 1907 benoemd tot burgemeester als opvolger van P. Zwaans. Tot 1919 is hij ook nog gemeentesecretaris. Op 20 augustus 1905 trouwt hij met schoenfabrikantdochter Catharina van Beurden uit Kaatsheuvel. Het echtpaar krijgt zes kinderen: Melchior, Walter, Wilhelmina, Jan, Marijke en Paula.

Het burgemeesterschap vergt voornamelijk de ochtenden waardoor hij een aantal nevenactiviteiten kan vervullen. Jagen en vissen doet hij graag. Hij is een tijdlang gedeputeerde in de Provinciale Staten. In het Vlijmens Veld en de Veertienmorgen heeft hij een teenhoutkwekerij voor de mandenmakerij. In 1908 start hij met voormalig leerlooier Cees van Wagenberg, en op naam van zijn echtgenote, aan de Wolput de ‘Firma Mandenmakerij Van Wagenberg–Van Beurden’. In 1922 wordt de veruit grootste mandenmakerij van Vlijmen overgenomen door ‘Van Wagenberg-Festen’. De mandenmakerij wordt vervolgens op kleinere schaal in de Achterstraat vanaf 1922 tot 1925 voortgezet onder de naam ‘Van der Ven-Van Beurden, Manden fabriek en Steenkolenhandel’.

Op 29 juni 1925 is de steenlegging voor zijn monumentale villa in de neorenaissance bouwstijl in de Wilhelminastraat, nu nummer 38. Als burgemeester is hij in Vlijmen bij vele ontwikkelingen nauw betrokken: elektrificatie, waterleiding, politie en brandweer, armenwezen, annexatie van Haarsteeg en Nieuwkuijk in 1935, ontginning gemeentegrond en woningbouwvereniging ‘Vlijmen Vooruit’. Land- en tuinbouw en  het onderwijs krijgen door hem nieuwe impulsen. De komst van de Rijks Land- en Tuinbouwschool in Nieuwkuijk is zijn initiatief. Hij blijft burgemeester in Vlijmen tot in 1946, met een onderbreking tussen juni 1942 en oktober 1944 wanneer NSB’er G. Jacob burgemeester van Vlijmen is. Hij verblijft in die periode in het concentratiekamp Vught en in het gijzelaarskamp Kamp Haaren. De gijzeling is gebeurd om een stakingsgolf van arbeiders en boeren in Vlijmen te breken. Van der Ven overlijdt op 9 augustus 1953. Hij was Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Achterstraat 1920. Rechts op de foto het houten gebouw van de voormalige mandenmakerij, vanaf 1927 OVITO, afgebrand in 1934

Melchior en Walther van der Ven
In 1924 word ‘NV Handel- en Industriemaatschappij OVITO’ opgericht. De naam is een verzinsel van vader. In de fabriek staat de afkorting voor ‘Ons Vermogen Is Totaal Op’. In 1925 neemt Melchior het bedrijf van zijn vader aan de Achterstraat over. Vader Gerard is Gedelegeerd Commissaris. De mandenmakeractiviteit wordt afgebouwd en Melchior begint in de steenkolenhandel. Het bedrijf heeft de hoofdvertegenwoordiging gekregen van de huisbrand- en industriekolen van de Domaniale Steenkolenmijnen in Kerkade en van de Rotterdamse Scheepvaart- en Steenkolen Maatschappij. Voor het gebied langs de Langstraatspoorlijn en Het Land van Altena. De verkoop van de kolen loopt via de Boerenbonden en via agenten.
De steenkolenhandel, waarvoor Melchior verantwoordelijk, komt gedurende de oorlog stil te liggen door een gebrek aan kolen.

In 1927 begint Walter met de productie van onderdelen voor schoenen zoals contreforts, schoenranden en cambreurs. Hierin wordt hij geadviseerd door zijn oom Martinus van Beurden, die in Kaatsheuvel een schoenfabriek heeft. Contreforts worden tot dan vanuit Engeland geïmporteerd. Het zijn hielverstevigers in schoenen en worden uit platen kunstleer, leer, fiber, karton of split gemaakt door stansen, schiften, schuren, plakken en vormen. Cambreurs zijn stalen veren die de voetzolen versterken en worden uit staalband geperst. Voor het maken van leer voor de schoenranden wordt een leerlooierij gebouwd met een achttal putten, waarin met extracten gelooid wordt. Vader Gerard zorgt voor het kapitaal nodig voor de aankoop van het 22-delige machinepark. De verkoop gebeurt met voor die tijd agressieve reclamecampagnes. Vanaf 1929 kent men ook export naar België Frankrijk en Engeland. De fabriek heeft inmiddels omstreeks dertig voornamelijk ongeschoolde arbeidskrachten, waarvan de helft vrouwen.

Een foto uit de Katholieke Illustratie van 1934 van de grote brand bij schoenfabriek OVITO in de Achterstraat te Vlijmen.Op de foto Jos van Zon (met pijp), en timmerman Jos v.Ooijen die de volgende dag de brandschade opnemen.

Op woensdag 14 februari 1934 wordt het bedrijf door een felle brand getroffen. De grote fabriek van OVITO staat in volle vlam. De mogelijkheden van de Vlijmense brandweer zijn beperkt door een gebrek aan water. In de brandputten staat onvoldoende bluswater. Alleen de stenen muren van het kantoor blijven overeind. De schade bedraagt ƒ75 à 80.000 en dertig werkelozen. De oorzaak is kortsluiting. Het bedrijf ligt drie maanden stil, maar door het opkopen van contreforts in Engeland wordt de schade beperkt. Meteen wordt er een nieuwe fabriek en kantoor gebouwd en komen er nieuwe moderne machines. Vrijwel alle vroegere klanten komen terug. Na de oorlog komt de productie van contreforts weer snel op gang en maakt vervolgens in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw een enorme groei door.

Gerrit van der Ven
In 1965 komt Gerrit, zoon van Walther, in de zaak en dan heeft het bedrijf de grootste personeelsomvang  in haar bestaan. De hoofdactiviteit is de productie van contreforts. Uitbreiding wordt gevonden met de productie van kunststof hakken voor damesschoenen, waarvoor een spuitgietmachine wordt gekocht. Maar door het sluiten van vele schoenfabrieken wordt al na enkele jaren naar andere producten gezocht die met deze machine gemaakt kunnen worden. Dat worden vanaf 1975 kweekpotten voor voornamelijk Nederlandse kwekers. In 2002 worden per week drie miljoen potten en tienduizend contreforts gemaakt.

In 2002 wordt het 75-jarig bestaan gevierd. Een jaar later, in 2003, gaat Gerrit met pensioen. De productie van contreforts wordt dan gestopt en de productie van kweekpotten wordt overgenomen door het Franse bedrijf Soparco. De productie wordt gestopt doordat steeds meer potten gebruikt worden, die door dieptrekken uit dunne folie worden gemaakt i.p.v. de dikkere spuitgegoten potten. Op de plaats van het voormalige bedrijf realiseert projectontwikkelaar Hoefnagel uit Kaatsheuvel in 2011 een plan met een gezinswoningen en zorgwoningen voor langdurig begeleid wonen. De straatnaam is Ovito geworden.

 

 

Bart Beaard

Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.

< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via
Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen bijna 3000 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een
mail

 

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen