Historisch Heusden: Groothandel Mol-Pauwels verhuist van Nieuwkuijk naar Den Bosch

Foto: Nico de Bonth

Een nieuwe Aflevering van Historisch Heusden geschreven door Bart Beaard en deze keer gaat het in deel 77 over Groothandel Mol-Pauwels verhuist van Nieuwkuijk naar Den Bosch. Op 12 juni 1956 wordt Europa’s modernste groothandel aan de Parallelweg in Den Bosch geopend. Met mooie voorwaarden en persoonlijk initiatief is het burgemeester H. Loeff van deze stad gelukt om deze groothandel voor kruidenierswinkels naar zijn stad te lokken.

Vanaf 1952 heeft Mol-Pauwels al plannen voor de bouw van een nieuw bedrijf in de Gemeente Vlijmen. Diverse locaties komen in beeld, maar van Gemeente Vlijmen komt geen beslissing, totdat men verneemt dat Mol-Pauwels vergevorderde plannen heeft zich in elders te vestigen. Het Vlijmense plan is om bij de Emmamolen in Nieuwkuijk buitendijks te bouwen. Het bedrijf blijft bij het besluit om naar Den Bosch te verhuizen.

Bedrijvigheid bij Mol-Pauwels in 1910. Rechts de tot pakhuis omgebouwde rijstal.

In ’t Land van Belofte
De groothandel is ontstaan uit de graanhandel van Hieromymus van Mol, echtgenoot van Nellie Pauwels. Na diens overlijden in 1898 wordt de graanhandel geleidelijk gestopt en gaat weduwe Nellie zich meer toeleggen op de groothandel in grutterswaren, koloniale waren en comestibles. Met door een paard getrokken huifkar bevoorraadt ze vele kruidenierswinkels. In 1908 volgt de oprichting van ‘Wed. H.L. Van Mol-Pauwels N.V.’ en Nellie en zoon André zijn de vennoten. De merknaam is ‘In ’t Land van Belofte’ en hun pakhuizen zijn de twee voormalige rijstallen. In 1914 is er een grote brand in de directe omgeving en dat geeft het bedrijf de mogelijkheid om op die plaats nieuwe pakhuizen te bouwen. Achter die pakhuizen wordt door de broers Johan en Walter van Mol, die in ‘s-Hertogenbosch een graanhandel hebben, ook gebouwd voor een groentedrogerij en een stoommaalderij, compleet met fabrieksschoorsteen.

Faillissement Hanzebank
Het bedrijf van Johan en Walter van Mol wordt door afzetproblemen in 1919 gestopt. Het gebouw wordt overgenomen door de Industriële Handelsvereniging “Brabant”, die er een rubber- en timmerfabriek begint. Maar door het faillissement van de Hanzebank in 1923 gaat dit bedrijf failliet. Het faillissement van deze bank brengt ook groothandel Mol-Pauwels in de problemen. In 1927 komt er een grote verandering wanneer Nieuwkuijks aannemer Jan de Bonth het complex koopt en het magazijngedeelte terugverhuurt aan Mol-Pauwels. Aan de zijden van het magazijn bouwt Jan de Bonth de woningen Nieuwkuijksestraat 17,19 en 23, waarvan 17 en 19 nu nog bestaan. Later, wanneer het met Mol-Pauwels weer beter gaat, worden de magazijnen weer teruggekocht. In 1930 overlijdt Nellie. André is nu alleen directeur van het bedrijf en blijft dat tot zijn overlijden.

Aansluiting bij De Spar
Tijdens een vergadering van vertegenwoordigers op het eind van 1934 komt André van Mol met een nieuwtje over het Vrijwillig Filiaalbedrijf De Spar, om iets te doen tegen de opkomende grootwinkelbedrijven als De Gruyter en Albert Heijn. Bij het Vrijwillig Filiaalbedrijf blijven groothandelaren en winkeliers zelfstandig. In het voorjaar van 1935 sluit het bedrijf zich aan en krijgt het rayon Noord-Brabant Oost. DE SPAR is in 1932 opgericht door grossier Adriaan van Well uit Zoetermeer en de bedrijfsnaam is een afkorting van Door Eendrachtig Samenwerken Profiteren Allen Regelmatig. Een groene spar wordt het logo en het doel van de samenwerking is:
– Concentratie van orders bij één groothandel, waardoor inkoopvoordelen worden bereikt.
– Uitwisseling van kennis, ervaring en dienstverlening.
– Ontwikkelen van succesvolle verkoopmethodes en reclamecampagnes.

Vanaf dat moment realiseert het bedrijf jaarlijks een grote groei. In 1939 heeft het bedrijf 920 klanten, waarvan 50 Sparwinkeliers. In 1939 verlaten boekhouder Jan Govers en vertegenwoordiger Van Baardwijk het bedrijf en gaan verder met groothandel GeeBee.

Naoorlogse luchtfoto van het magazijncomplex en kantoor aan de Nieuwkuijksestraat

Overlijden van André van Mol
De oorlog is een zware tijd, wanneer men te maken krijgt met de Distributiewet; het hebben van distributiebonnen en coupures is essentieel om bij fabrieken te kunnen kopen en aan winkeliers te kunnen leveren. Op 7 juni 1945 overlijdt André van Mol na een ziekteperiode van bijna een jaar. Omdat de kerken van Nieuwkuijk en Drunen door oorlogsgeweld verwoest zijn, wordt de kerkdienst in Elshout gehouden. De lijkwagen is onzichtbaar door een zee aan bloemen. André is in Nieuwkuijk begraven. Gedurende André’s ziekte is door de groep aandeelhouders Piet van Mol, een zoon van André’s broer Paul, tot directeur Interne Zaken benoemd. Enkele weken na André’s overlijden wordt verkoopleider Jo van der Heijden benoemd tot directeur Commerciële Zaken. Het zaken doen wordt door beiden groots aangepakt en dat leidt tot een grote groei van het bedrijf.

Het bedrijf groeit
Het bedrijf kent vele activiteiten om klanten winkeliers te binden: Bonte Avonden, Zomerreizen, maandblad Sparketting en het spaarzegelsysteem ‘Koopen bij De Spar, is sparen bij de koop’ zullen velen zich nog herinneren. De Spar begint met eigen merken voor bier, koffie, thee en vele andere producten, maar wordt daardoor wel door Douwe Egberts, Van Nelle, Heineken in levering geblokkeerd. Het koffie- en theemerk wordt in ‘In ’t Land van Belofte’ en de levering gebeurt door de Zuid Nederlandse Koffiebranderij. Het Sparbier wordt geleverd door brouwerij Koningshoeven. In 1954 heeft het bedrijf 145 Sparwinkeliers en een omzet van 12 miljoen gulden. In dit jaar wordt ook de eerste Sparzelfbedieningszaak in ’s-Hertogenbosch geopend.

Bij de opening van het nieuwe bedrijf biedt het personeel een opalinepaneel aan met het thema ‘In ‘t Land van Belofte’

Naar Den Bosch toe
Het bedrijf blijft met meer dan honderd voornamelijk Nieuwkuijkse medewerker(ster)s groeien waardoor de kantoren en magazijnen in Nieuwkuijk te klein worden. Vanaf 1952 wordt naar een nieuwe locatie gezocht. De enige mogelijkheid die in Vlijmen overblijft is bij de Emmamolen, buitendijks, maar dat wordt door de Provincie tegengehouden. Maar het bedrijf kiest voor Den Bosch op het nieuwe industrieterrein aan de Parallelweg met spooraansluiting. De terreingrootte is 20.000 m2 en wordt bebouwd met magazijn, groentegrossierderij, laad- en losplaatsen voor grote vrachtwagens en een prachtig kantoor. Haarsteegs glazenier Rien van de Pol maakt voor de voorgevel van het kantoor brandschilderramen met het thema ‘In ’t Land van Belofte’. Een groot probleem ontstaat doordat vele Nieuwkuijkse medewerker(ster)s op de fiets of met de bromfiets naar Den Bosch moeten. Na de verhuizing wordt het complex in Nieuwkuijk verhuurd aan de Waalwijkse schoenfabrieken Harry Bergmans en Timtur.

Bart Beaard

 

Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.

< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via 
Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen bijna 3000 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een 
mail

 

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen