Een nieuwe Aflevering van Historisch Heusden geschreven door Bart Beaard en deze keer gaat het in deel 110 van Historisch Heusden over Harrie Prinsen, hoofdonderwijzer in Haarsteeg. De Echo van het Zuiden schrijft in haar uitgave van 11 augustus 1950: “HAARSTEEG – WIJZIGING STRAATNAMEN.
Thans is er een aanvang gemaakt met de wijziging der huisnummers, zoals bij een onlangs door de gemeenteraad genomen besluit is bepaald. De diverse straten hebben de navolgende verandering ondergaan, De Keiweg is veranderd in Meester Prinsenstraat, de Hoeksestraat zal voortaan de naam van Haarsteegseweg dragen en de Grotestraat Haarsteegsestraat. De Hoge Maasdijk is in twee verschillende namen verdeeld, het rechtergedeelte heeft de naam van Inlaagdijk ontvangen, terwijl het linkergedeelte voortaan Oude Haven zal heten: De Grintweg is veranderd in Heusdenseweg. Het gehucht Het Zand en de Hoeven hebben hun oorspronkelijke naam behouden”. Maar wie is nu eigenlijk die meester Prinsen?
De onderwijzer
Hendricus Prinsen, met de roepnaam Harrie, wordt op 7 april 1855 in Hilvarenbeek geboren. Hij is amper vier jaar oud wanneer zijn moeder overlijdt. Een kinderloze oom en tante nemen de opvoeding op zich. De oom is hoofd van een school in Eersel. Na de lagere school besluit Harrie ook het onderwijs in te gaan en al op 2 maart 1874 haalt hij de akte voor hulponderwijzer. Als zodanig is hij werkzaam geweest aan de lagere scholen te Hilvarenbeek, Nieuwkuijk en Oss en aan de Rijksleerschool te Nijmegen. In 1883 komt hij naar Haarsteeg en wordt hoofdonderwijzer aan de Openbare School. Hij verbindt zich ook aan de Rijksnormaalschool te Heusden (opleiding voor onderwijzers), waar hij meer dan 32 jaar les geeft. Op 7 mei 1883 trouwt hij met Elisabeth Damen (*Hilvarenbeek, 10.12.1853 †Haarsteeg, 24.05.1914). Het echtpaar begint in Haarsteeg een kostschool voor jongens. Die school blijft slechts vijftien jaar bestaan vanwege het snel uitbreidende gezin naar tien kinderen en de zwakke gezondheid van Elisabeth.
De jongensschool in Haarsteeg-Hedikhuizen
Het noordelijke gedeelte van Haarsteeg behoort tot 1935 tot de gemeente Hedikhuizen. In dit dorpsgedeelte is vanaf het midden van de 17e eeuw tot 1908 een Openbare School voor jongens en meisjes en van 1908 tot 1923 is het de Openbare Jongensschool. Maar door de Wet op het Lager Onderwijs van 1920 komen er bijzondere scholen. Dan wordt in 1923 de Openbare School een R.K. Jongensschool.
Vanaf de zeventiende eeuw is de school gevestigd in de ‘Capelle’ bij de Laan van Onsenoort, maar in 1828 komt er een nieuw gebouw in de huidige Haarsteegsestraat. Prinsen heeft hier nog twee jaar les gegeven, want in 1885 is er een nieuw gebouw in de huidige Mr. Prinsenstraat gekomen. Als in 1923 de Openbare School een R.K. Jongensschool wordt gaat Prinsen na veertig jaar op 68-jarige leeftijd met pensioen. Na zijn eervol ontslag verhuist hij naar Vlijmen en gaat bij zijn dochter Jo inwonen, maar hij gaat niet op zijn lauweren rusten.
Landbouw
Prinsen heeft affiniteit met de landbouw en ziet in dat er aan de boerenarmoede iets moet gebeuren. In 1890 is hij medeoprichter van de 21e afdeling van de Maatschappij van Landbouw, een protestantse organisatie. Hij geeft regelmatig lezingen over de hopteelt, maar zorgt er ook voor dat lezingen door Rijksconsulenten worden gehouden. Hij is één van de 15 oprichters van de Haarsteegse roomboterfabriek ‘Coöperatieve Vereniging NATURA’ in 1896. Maar hij raakt in 1904 in conflict met ‘boerenapostel’ en pater Gerlacus van den Elsen, wanneer alle Haarsteegse boeren kiezen voor het katholieke en coöperatieve NCB en niet voor de Maatschappij van Landbouw. In 1906 wordt hij per Koninklijk Besluit correspondent voor het Ministerie van Landbouw. Hij is in 1916 ook medeoprichter van de Tuinbouwvereniging Vlijmen en Omstreken en van Veilingvereniging Vlijmen en Omstreken.
Maatschappelijk
Prinsen is sinds 1902 voorzitter van de gezondheidscommissie en dat heeft geleid tot de oprichting van het Wit-Gele Kruis in Haarsteeg. Deze afdeling heeft in het dorp veel betekend voor de verzorging van zieken en voor de gezondheidszorg. Toen is er ook het consultatiebureau gekomen. In 1923 wordt hij voorzitter van harmonie St. Caecilia in Haarsteeg en van de Bond van Harmonieën in de Langstraat.
Politiek
Als ‘burgemeester’ van Haarsteeg en Hedikhuizen is Prinsen, samen met zijn zoon Claudius, de latere burgemeester van Roosendaal en Breda, zich intensief gaan bezighouden met het doen en laten van de gemeenteraad in Hedikhuizen. Meerdere acties hebben tot zittingen in de Raad van State geleid. Commissaris van de Koningin Van Voorst tot Voorst schrijft in zijn bezoekverslag van 15 juni 1923: ‘Het dagelijksch bestuur zal dus vanaf September bestaan uit den burgemeester met 2 oppositiemannen. Dat belooft veel moeite, veel strijd. De Heeren van de oppositie hebben niets te maken met Gedep. Staten, niets met den Commissaris der Koningin, niets met de Hooge Regeering in Den Haag: zij regeeren de gemeente. De Raadsvergaderingen waren tot nu toe reeds eene schande; wat zal de toekomst brengen? Alle misère in Hedikhuizen is het gevolg van het werken en wroeten van het gewezen schoolhoofd Prinsen; deze woont thans in Vlijmen, maar bemoeit zich nog sterk met de zaken in Hedikhuizen’.
Prinsen wordt ook lid van de gemeenteraad van Vlijmen en ijvert hard voor een gemeentelijke herindeling. Haarsteeg valt tot aan 1935 onder maar liefst vier gemeenten; Hedikhuizen, Herpt & Bern, Nieuwkuijk en Vlijmen. Het kerkdorp gaat in dat jaar bijna in zijn geheel –op een stukje Hoeven na- over naar Vlijmen. Op zijn oude dag wordt hij ook nog lid van het bestuur van de Oranjevereniging.
Terugtrekken
Door een ernstige ziekte die hem het lopen bemoeilijkt, moet hij zich terugtrekken uit het openbare leven. Harrie Prinsen is op 82-jarige leeftijd op 14 mei 1937 overleden. Zijn bidprentje vermeldt: ’Hij stierf in een gelukkigen ouderdom, rijk aan dagen, maar ook rijk aan eer. Hem sierde wijsheid, inzicht en overleg. Geheel zijn leven heeft hij besteed aan de opvoeding der jeugd. Zij die anderen onderrichten zullen schitteren als sterren aan het firmament. Voor ontelbaar velen heeft hij door raad en daad veel verzacht.’
Bart Beaard
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.
< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 3750 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een mail
