Landschap & Natuur gemeente Heusden Deel 18
Fotograaf Ad Hartjes gaat voor Heusden.Nieuws de komende tijd op pad en laat zien via zijn camera hoe mooi Landschap & Natuur de gemeente Heusden wel niet heeft. In deel 18 was Ad in Heusden op de Stadswallen.
Het door wallen en een gracht omsloten fraai gerestaureerde vestingstadje Heusden ligt in het Land van Heusden en Altena in het stroomgebied van Maas en Waal. Heusden heeft een rijke historie. Dit blijkt al uit het feit dat er al in het jaar 722 wordt geschreven over Hunsata Super fluvium Mosam, d.w.z. Heusden boven de rivier aan de Maas. Aan het einde van de 13e eeuw kreeg Heusden stadsrechten. In de 12e eeuw werd door de heer van de Heerlijkheid Heusden een begin gemaakt met de bouw van wat later een der oudste waterburchten van NW-Europa zou blijken. Dit kasteel lag op een uiterst strategische plaats: noordelijk en zuidelijk omsloten door waterlopen. Bij het kasteel ontstond na 1200 een nederzetting op de stroomrug ten zuiden van de Maas. Weer zuidelijk van deze nederzetting stroomde de Oude of Romeinse Maas.
Heusden lag precies op de grens van het Graafschap Holland en de Hertogdommen Brabant en Gelre. Regelmatig vond er strijd plaats tussen de Graven van Holland en de Hertogen van Brabant om de stad. In de loop van de dertiende eeuw versterkten de Brabantse leiders de nederzetting met een gracht en een stadsmuur uitgebreid met rondelen en poorten om Holland dwars te zitten. Heusden behoorde tot een van de eerste Hollandse steden die door een muur werden omringd. Tijdens de 80-jarige oorlog was Heusden trouw aan de de Spaanse koning. In deze periode is het rivierengebied rondom Heusden meerdere malen een strijdtoneel geweest. Op den duur boden de oude stadsmuren nauwelijks voldoende veiligheid, doordat het geschut zich steeds verder ontwikkelde. Heusden besloot in 1577 de kant te kiezen van de Prins van Oranje. Dit bracht veel gunstige ontwikkelingen teweeg. Vanaf 1581 werden de verdedigingswerken gemoderniseerden in opdracht van de prins ging Hollands bekendste ingenieur en vestingbouwer, Adriaen Anthonisz Van Alkmaer zich bemoeien met de verbetering van de weerbaarheid. Hij ontwierp de eerste vestingwerken, wallen, grachten, bastions en ravelijnen, die in de jaren daarna steeds weer werden verbeterd. Heusden kreeg een reputatie als 'onneembare' stad.
Toch hebben ook verschillende rampen Heusden in de loop der tijden geteisterd. Meerdere keren werd de stad getroffen door de pest. In 1572 werden vele huizen, het stadhuis en de Catharinakerk in de as gelegd door een grote stadsbrand. Het trotse kasteel veranderde in een ruïne toen in 1680 de bliksem in de kruitopslag insloeg. Maar de meest tragische gebeurtenis vond plaats tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen tijdens de strijd om de Heusden de terugtrekkende Duitsers hun heil achter de Bergsche Maaszochten. Zij lieten de hoge punten in de vesting, het stadhuis en twee kerktorens, opblazen. Maar liefst 134 Heusdenaren, die zich schuil hielden in de kelder van het stadhuis, kwamen om het leven. Destijds was dit 10% van de totale bevolking! Heusden kwam zwaar gehavend uit de strijd, en lange tijd wist men niet hoe dit ooit goed moest komen. Maar in samenwerking met hogere overheden werd gekozen voor een totale restauratie. In 1968 werd gestart met de restauratie van de vesting. Deze restauratie werd uitgevoerd naar de kaart van Blaeu uit 1649. In 1980 werd Heusden hiervoor onderscheiden met de hoogste Europese restauratieprijs 'Urbes Nostrae'.
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan.
Aanvoerder van het lokale nieuws.
