Historische straatnamen van Oudheusden
Het vaststellen van straatnamen in de naoorlogse uitbreiding van Oudheusden geschiedde aanvankelijk aan de hand van door raadsleden ingediende lijsten en door stemming van de raadsleden. Later, ook voor ruilverkavelingwegen, kwam de inbreng van een gemeentelijke werkgroep, het Streekarchief, Heemkundekring Onsenoort en van bewoners. Dit artikel bevat informatie over de historische straatnamen van Oudheusden. Het eerste gedeelte heeft een relatie met de vroegere Heerlijkheid Oudheusden, Elshout en Hulten en/of met het kasteel Oudheusden. Het tweede gedeelte heeft een verbinding met de stad Heusden.
Straatnamen die een relatie hebben met de Heerlijkheid
Kasteellaan
Oudheusden had in de vroege middeleeuwen een kasteel in De Oosters, op de plaats waar nu de Rembrandtlaan is.
Robrechtstraat
Jan van Oudheusden, gehuwd met Maria Beuckelaer, kocht in 1498 de lage, middelbare en hogere rechten van de Heerlijkheid van Filips de Schone, hertog van Bourgondië en graaf van Holland (1482-1506). Na het overlijden van Jan in 1542 bleven de rechten nog langdurig bij zijn nazaten: Jan en Godschalk in 1542, Wouter in 1548 (echtgenoot van Cornelia Spierinck), Jan in 1593, Gerard in 1625 en Maria Anna in 1641.
Aanvankelijk was er een Van Oudheusdenstraat gepland, maar vanwege de mogelijke verwarring met de Oudheusdensestraat in Heusden werd de straatnaam veranderd in Robrechtstraat. Robrecht was de eerste Heer van Heusden, die tot 857 leefde. Hij bouwde in Oudheusden een burcht waaraan hij niet veel plezier beleefde. In 839 werd de burcht met omliggende hoeven door Noormannen verwoest.
Spieringhof
Cornelia Spiering van Well, Vrouwe van de Heerlijkheid Oudheusden, Elshout en Hulten was de echtgenote van Wouter van Oudheusden. In 1587 trad zij stevig op, toen er in Oudheusden en Elshout onvrede was over het gebrek aan een pastoor en de bewoners in Vlijmen naar de kerk moesten. Zij wilde de kapel van Onze-Lieve-Vrouw in Elshout tot parochiekerk verheffen. De kapel werd op haar initiatief gerestaureerd en voor de eredienst geschikt gemaakt.
De Huterstraat
In 1638 huwde Maria Anna van Oudheusden met Pieter de Huter, zoon van Jan de Huter en Anna Voocht van Rijnevelt. Pieter bewaarde in de kapel van het kasteel de relikwieën van de Martelaren van Gorcum, die zijn vader Jan had verkregen via een zekere Leendert Dirksz Couwenburch uit Brielle. Pieter stierf in 1661.
Van Buerenstraat
Charlotte Juliana de Huter, dochter van Pieter de Huter, trouwde met Fredericus Ignatius van Bueren. Charlotte erfde de Heerlijkheid en het kasteel van Oudheusden van haar moeder Maria Anna van Oudheusden op 8 september 1702.
Van Camminghastraat
Petronella Jacoba, dochter van Fredericus van Bueren, erfde de Heerlijkheid Oudheusden, Hulten en Elshout en het kasteel van Oudheusden. Zij was getrouwd met Valerius Vitus van Cammingha, majoor der Infanterie in Staatschen dienst. Van haar erfden hun kinderen de goederen; achtereenvolgens: Frederic Ignatius, stierf ongehuwd in 1768; Ferdinand, stierf kinderloos in 1779; Dominicus stierf kinderloos in 1794; Susanna Barbara, echtgenote van Tjalling van Asbeck in 1794.
Van Asbeckstraat
Op 3 augustus 1796 beschikte Everharda Johanna van Asbeck bij testament over de Heerlijkheid. Zij was een dochter van Vrouwe Suzanna Barbara van Cammingha, douairière, en van Jhr. Tjaling Minne Watze van Asbeck. Everharda was getrouwd met Johannes Theodorus Franciscus de Rotte. Hun zoon Jhr. Maurits de Rotte verkocht in 1846 de Heerlijkheid aan Heusdenaar Gerardus Cornelis Bax, die het kasteel van Oudheusden in 1851 afbrak.
Tullensstraat
Op 20 maart 1815 werd de Prins van Oranje tot koning der Nederlanden en hertog van Luxemburg geproclameerd. Op 11 juni van hetzelfde jaar overleed burgemeester David van der Walle. Als opvolger werd toen aangewezen H. Tullens, molenaar te Elshout. De burgemeester woonde steeds te Oudheusden, alwaar ook de schepenen hun vergadering hielden. Met de benoeming van Tullens werd dit veranderd en geschiedden de vergaderingen van burgemeester met schepenen voortaan te Elshout.
Malingréstraat
In 1807 kwam de 16-jarige Cornelis Maria Petrus Malingré uit Diest bij zijn oom Cornelis van Dongen in de Heusdense bierbrouwerij ‘De Schenckkan’ werken. Hij trouwde met Maria Luijckx. Het echtpaar kreeg zeventienkinderen, waarvan er tien de volwassen leeftijd hebben bereikt. Deze kinderen werden respectievelijk bierkoper, wijnkoper, koopman en winkelier en hebben in Heusden veel maatschappelijke functies bekleed. Zoon Cornelis was vanaf 1871 burgemeester van Oudheusden. Hij overleed in 1876 t.g.v. een ongeval tijdens de eendenjacht.
Straatnamen die een relatie hebben met de stad Heusden
Suitbertusstraat
In 690 kwam Benedictijn H.Willibrordus in ons land. Hij was door de Paus tot Aartsbisschop der Friezen gewijd en vestigde zijn zetel te Utrecht. Vrij spoedig bereikte zijn bekeringswerk Oudheusden. Suitbertus, de Apostel van Nederland, moet hier persoonlijk hebben gepredikt. De eerste kerk werd in 698 door de H. Suitbertus geconsacreerd.
Everardus van Gochstraat
Al in 1384 was er in Heusden een Cisterciënzer monnikenklooster. Het “stenen huis” bevond zich aan de stadsgracht De Demer, op de noordoosthoek van de Lombardstraat. Het klooster beschikte over veel land, dat voor een groot gedeelte verloren ging met de Sint-Elisabethsvloed in 1421. In 1430 nam prior Everardus van Goch, een geboren Heusdenaar, het initiatief voor een meer teruggetrokken kloosterleven. Hij kreeg de kans een uithof te beginnen “op den Donk”, een hoger gelegen zandrug, vier kilometer naar het zuiden, bij Elshout in de parochie Oudheusden. In 1441 werd Van Goch de eerste prior van “Sancte Marie Op die Donck”, nu Mariëndonk, en bleef dat tot zijn overlijden in 1461.
Adrianus Loeffstraat
Adrianus Loeff, kapitteldeken van Hilvarenbeek, was geboren in Oudheusden. In 1540 behaalde hij in Leuven in 1540 bij de promotie van 139 studenten de derde plaats. Zijn vader Antonie was schout te Oudheusden. Bij de oprichting der bisdommen in de Nederlanden in 1559 was Loeff de aangewezen man voor de uitvoering der daarop betrekking hebbende pauselijke bullen. Van 1575 tot 1578 was hij hoogleraar en bestuurde hij het College van Trier.
Gijsbertus Voetiusstraat
Gijsbertus Voetius, (* Heusden 3.3.1589 , † Utrecht , 1.11.1676 ), was een Nederlands theoloog van gereformeerde huize. Voetius werd in 1611 als predikant benoemd in Vlijmen en Engelen en in 1617 in Heusden. Hij werd vooral bekend als hoogleraar theologie aan de Universiteit Utrecht , waar hij van 1641 tot 1645 Rector Magnificus was.
Gerard van Oostromstraat
Magistraat Gerard van Oostrom (1704-1765) behoorde tot de elite van Heusden. Hij was getrouwd met Ida van Rentsen 1697-1755) en was in Heusden notaris. Daarnaast bekleedde hij veel gemeentelijke ambten. In de perioden 1733-1739 en 1743-1761 was hij burgemeester. Ook was hij enige tijd president van Waterschap Oude Maasdijk en hoofdman bij de Oude Schutters. In zijn vrije tijd schilderde hij.
Cornelis Verolmestraat
Heusden kende sinds de aanleg van de Bergsche Maas in 1904 een scheepswerf. Voor de oorlog behoorde deze toe aan De Haan & Oerlemans. In 1954 ging het eigendom over naar de N.V. Verolme Scheepswerven te Alblasserdam. Met deze overname had tevens een grootscheepse uitbreiding en vernieuwing plaats. Door dit bedrijf werden in Oudheusden tal van nieuwe woningen gebouwd. Cornelis Verolme (1900-1981) werd in 1965 Ereburger van Heusden. In 1998 ging de scheepswerf failliet.
Hamelpark
Burgemeester Dirck Hamel schonk in 1588 aan het College der Schutters een eikenhouten wandkastje uit 1356, waarvan de deuren met wapen en tekst beschilderd zijn. Het was een geschenk voor het in dat jaar 1588 afslaan van een aanval van Spaanse soldaten. De wandkast bewaarde het reglement van de schutters. Vermeld wordt dat het wapen van Dirk van Hamel de afbeelding heeft van een zilveren hamel (gecastreerde bok) op een gouden achtergrond. Het kastje bevindt zich nu nog in het Gouverneurshuis.
Bart Beaard en Bert Kops
