Monumenten en Heusden: Herpt, Hoofdstraat 28

05 jul 2023, 14:25 Monumenten Heusden
m1835
Jan Quirijnen

Het huis is omstreeks 1928 gebouwd door de Vlijmense gemeentearchitect Jan van Vlijmen in de bouwstijl van de Amsterdamse School en in opdracht van Adr. Buijs Jzn. Het is een gemeentelijk monument. Het ‘huis met stalling’ is in 1928 aanbesteed voor fl 14.7000,00 en uitgevoerd door aannemer L. Koolen uit Nieuwkuijk.

Tot 1967 werd het pand bewoond door Ad en Petra Buijs. In 1967 hebben zij een nieuw huis gebouwd en hun huis aan de Hoofdstraat verkocht aan groentehandelaar Kobus Verhoeven die het later weer verkocht aan Rini de Leeuw met zijn loodgietersbedrijf.

Droneopname van de voorgevels van de hoofdvleugel (links), zijvleugel(midden) en bedrijfsdeel (rechts)
Droneopname van de voorgevels van de hoofdvleugel (links), zijvleugel(midden) en bedrijfsdeel (rechts)

Het gebouw bestaat uit drie delen: een hoofdvleugel en een aangebouwde zijvleugel met daarachter een bedrijfsdeel. Alle drie de bouwdelen hebben een gebroken of Mansardekap. De hoofdvleugel heeft de nok loodrecht op de straat en heeft een hoge topgevel. Het ‘aangebouwde’ deel is even hoog, maar oogt veel kleiner. De nok van dat deel ligt evenwijdig aan de straat en de goot scheidt het bouwvolume in onderbouw en kap. Het aangebouwde deel dat samen met de hoofdvleugel het eigenlijke woonhuis vormt, is ongeveer 60 cm teruggeplaatst ten opzichte van de hoofdvleugel wat de hiërarchie van de vormen nog versterkt. De plattegrond is traditioneel met een middengang, anders dan de zijdelingse plaatsing van de deur in de hoofdvleugel doet vermoeden. Het staldeel heeft een sobere detaillering met een eenvoudige mastgoot.

Bouw en bewoning
Het huis is opgetrokken uit boerengrauw vormbakstenen en afgedekt met blauw gesmoorde dakpannen, type Tuiles du Nord. Het metselwerk is uitgevoerd in kruisverband wat betekent dat lagen met strekken en lagen met koppen elkaar afwisselen. Het metselwerk van de hoofdvleugel is afgewerkt met een knipvoeg, van het staldeel is het voegwerk eenvoudig ‘platvol’ gevoegd. De gevelopeningen hebben houten kozijnen met relatief zware houtmaten. Op de begane grond zijn de kozijnen vernieuwd met lichtere houtmaten.

Amsterdamse school.
De mansardekap heeft opvallend steile hellingshoeken van de bovenvlakken. Hierdoor heeft de voorgevel een monumentaal karakter gekregen. De zeer brede houten bakgoot steekt ver buiten het muurwerk. Daarmee kon de kap een bredere voet krijgen dan de breedte van de onderbouw. Een dergelijk ‘zware’ kap is een sprekend kenmerk van in Amsterdamse schoolstijl gebouwde huizen en villa’s.

Droneopname van de mansardedaken van de hoofdvleugel (linksboven), zijvleugel (midden) en bedrijfsdeel (rechts).
Jan Quirijnen
Droneopname van de mansardedaken van de hoofdvleugel (linksboven), zijvleugel (midden) en bedrijfsdeel (rechts).

De Amsterdamse schoolstijl wordt ook gekenmerkt door sierlijke details in het metselwerk. Opvallend zijn de uitstekende metsellagen in zwarte steen boven de anderhalf steens rollagen boven de gevelopeningen. Dezelfde uitstekende lagen zijn toegepast om een stevig basement aan de gevels te geven. In dat onderste deel zijn de voegen van oorsprong zwart. De sporen daarvan duiden er op dat zwarte kleurstof is toegevoegd aan de voegspecie. De uitgewerkte friesrand onder de dakranden accentueren het zware karakter van de kap en geven een gevelbeëindiging die in verhouding staat tot de monumentaliteit van de voorgevel. Drie donkere steenlagen lijken de hoogte van de verdiepingsvloer aan te geven maar de muurankers in de zijgevel laten zien dat de vloer lager ligt.

Ook het achthoekige raampje in de topgevel laat de verwantschap zien met de Amsterdamse school. De vorm zelf is terug te vinden in de beroemde panden van de Spaarndammer buurt in Amsterdam maar ook veelvuldig in onze omgeving. Het is juist de vorm van het detail dat dient ter ondersteuning van grotere vormen, zoals een bekend kenmerk van de Amsterdamse School luidt. In dit geval accentueert het raam de spitse vorm van de topgevel.

Ook de voordeur doet met haar portiek mee in de plasticiteit van de gevel door de insnoering van het metselwerk.

Bart Beaard en Kees Geevers

Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.

< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 4500 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een mail