Monumenten in Heusden: De loggia van het voormalige gemeentehuis van Drunen
Het voormalige gemeentehuis werd in 1939 gebouwd ter vervanging van het oude uit 1775, wegens het samengaan in 1935 van Drunen en Elshout tot gemeente Drunen. Het nieuwe gemeentehuis werd gedeeltelijk verwoest tijdens de bevrijding in oktober/november 1944.
Een grotere verwoesting kwam daarbij door een storm op 1 maart 1949. De stedenbouwkundige en architect Edmond Nijsten uit Vught maakte een plan voor een nieuw centrum met een plein, een kerk en een winkelgalerij. Voor het gemeentehuis maakte hij een herbouwplan met een meer monumentaal aanzien. Het stond niet meer in de schaduw van de kerk, maar kreeg een ruim zicht op het plein. De aanbouw van de loggia was een van zijn belangrijkste punten.
In de westgevel van het gemeentehuis werd tussen een rondboogfries een loggia aangebracht. De toegang naar de loggia geschiedt vanuit de binnenruimte met openslaande deuren, uitgevoerd in een natuursteen omlijsting. De loggia bestaat gedeeltelijk uit metselwerk in handvorm baksteen in waalformaat en gedeeltelijk uit vormstukken of ornamenten van natuursteen. Voor de natuursteen is het vulkanische Ettringer tufsteen gebruikt, welke wordt gewonnen in steengroeven nabij het dorp Ettringen in de oostelijke Eifel in Duitsland. De loggia rust op geprofileerde consoles of kraagstenen, die verankerd zijn in de gevelmuur. Het onderste gedeelte, de balustrade, bestaat uit vier driedelige kolommen. Het onderste kolomgedeelte is tevens de aanzetsteen voor de baksteen strekken en de sluitsteen die aan de onderzijde de vorm van een rondboog hebben. Tussen de kolommen bevinden zich de borstweringsmuren met een vlechtwerkpatroon dat men ‘molenwieken’ noemt. Achter de rondbogen zijn met baksteen gemetselde tongewelven aangebracht.
Foto LInks: Het plan van de stedenbouwkundige omvatte
ook de realisatie in 1956 van het Raadhuisplein en een winkelgalerij. De
winkelgalerij werd in 1998 gesloopt. Collectie Nico de Bonth.
Foto Rechts: De fronton heeft een timpaan of
gevelveld waarop zich een banderol bevindt met de naam ‘Drunen’ en daaronder
het wapen. Foto Ad Pellemans.
De borstwering of balustrade is afgedekt met een bovenligger, waarop vier Ionische zuilen staan. De zuilen zijn niet cilindrisch maar hebben een bolle bombering. Aan de bovenkant van de zuilen zijn de kapitelen in de vorm van voluten. Aan de onderkant zijn de basementen of voetplaten. Aan de hoofdgevel van het gemeentehuis bevinden zich in plaats van zuilen twee rechthoekige kolommen. Op de zuilen staan kolommen die aan de bovenzijde fungeren als aanzetsteen voor de arcade met de drie rondbogen. Deze rondbogen bestaan elk uit vijf delen. Boven de rondbogen bevindt zich een met baksteen gemetseld geveldeel met twee cirkels. In deze cirkels zijn de stenen ook in ‘molenwieken’ gemetseld. Rondom de cirkel is een halfsteens rollaag met aan de onderzijde een hardstenen spuwer. In de loggia zijn als zolder tussen rondbogen drie kruisgewelven in baksteen gemetseld.
Op dit geveldeel liggen zeven natuurstenen blokken met ertussen schuin geplaatste bakstenen, ‘stroomlagen’ genaamd. Op de bokken rust de driehoekige fronton onder een pannengedekt zadeldak en een geprofileerde overstek uit hardsteen. De fronton heeft een timpaan of gevelveld waarop zich een banderol bevindt met de naam ‘Drunen’ en daaronder het wapen van de toenmalige gemeente. Dit reliëf is gemaakt door een Amsterdamse steenhouwer. De bouw van de loggia was door het Nieuwkuijks bouwbedrijf J. de Bonth Van Hulten aangenomen voor fl 18.200,-.
Bart Beaard
De loggia werd in 1949 aan het uit 1939 daterende gemeentehuis aangebouwd. Foto Ad Pellemans.
