Monumenten in Heusden: Het RK kerkhof van Hedikhuizen
In 1846 werd in Hedikhuizen aan de toenmalige Kruisstraat een Waterstaatskerk gebouwd voor de parochie Hedikhuizen/Luttelherpt. Rondom de kerk werd een kerkhof aangelegd. Op het oude gedeelte staat nog een restant van het grafmonument uit 1872 van Maria Van Haaren – Luijben.
Tijdens de bevrijding op 5 november 1944 werd de kerk door de Duitsers opgeblazen en verwoest. De restanten van de kerk werden afgebroken en de diensten werden korte tijd in het café Jan van Dal gehouden en later in een noodkapel in de niet verwoeste pastorie. In 1963 kreeg Hedikhuizen een nieuwe kerk in de bouwstijl van de Bossche School. Deze kerk werd in 2011 aan de dienst onttrokken.
In 1965 diende het RK kerkbestuur bij Gemeente Heusden, waartoe Hedikhuizen sinds 1935 behoorde, een subsidieverzoek in voor de restauratie van het kerkhof. De gemeenteraad voelde er niets voor, maar kwam met een verzoek aan B&W om te onderzoeken of een centrale begraafplaats met aula niet beter zou zijn. Vervolgens zouden zoveel mogelijk begraafplaatsen/kerkhoven gesloten moeten worden.
Burgemeester Scholten ging in gesprek met een stedenbouwkundige en met de kerkbesturen. Het resultaat was de realisatie van de Algemene Begraafplaats Buytenhove, voorheen de RK Begraafplaats van Heusden. Door de gemeente werden in 1970 de Joodse begraafplaats in Heesbeen, de drie protestantse begraafplaatsen in Oudheusden en Herpt en de RK begraafplaatsen in Heusden en Herpt overgenomen. Door pastoor Gregorius van der Velden werd de sluiting van het kerkhof in Hedikhuizen voorkomen en het is nu nog steeds een open begraafplaats, waar nog begrafenissen kunnen plaatsvinden. De kerk werd in 2012 verkocht en het kruis werd direct met een kraan van het klokkentorentje gehaald en tijdelijk bij een boer opgeslagen.
Enige jaren later kwam er een initiatief van het parochiebestuur om van het kruis een afscheidsmonument te maken. Het monument werd op 5 september 2017 door Dieter Hedebouw, toenmalig pastoor van de Parochie Wonderbare Moeder, ingewijd. Volgens de pastoor was het monument nu een rustpunt en steun en aanwinst voor de dorpsgemeenschap geworden. Vóór het monument werd nog de absouteplaats aangelegd, de plaats waar de priester de kist met de overledene besprenkelt en bewierookt, terwijl hij bidt om vergeving van de zonden.
De tekst op het monument luidt: HEER, Geef hun de eeuwige rust. En het eeuwige licht verlichte hen. Mogen zij rusten in vrede! Amen
Bart Beaard
Het monument, vormgegeven door Paul Stamps
