Monumenten in Heusden: Landmijnontploffing bij het Wilhelminaplein in Heusden
Kort na de bevrijding werd Heusden op 22 juni 1945 weer getroffen door een verschrikkelijke tragedie. Vier kinderen kwamen om het leven. Zij speelden met landmijnen bij een voetbalveldje naast het toenmalige Wilhelminaplein, nu Stadshaven.
Op de Algemene Begraafplaats Buytenhove aan de Herptseweg in Heusden bevindt zich op het oude gedeelte, de vroegere RK-begraafplaats, een grafmonument met vier aparte grafstenen en een kruis in het midden. Op dat kruis staat de tekst: ‘HIER RUSTEN TEN GEVOLGE VAN MIJNONTPLOFFING’. De namen op de grafstenen zijn v.l.n.r. Antonius Bierkens, Adrianus Bierkens, Adrianus Couwenberg en Johan Jozef van Wijk. Ook zij maakten deel uit van de trieste en donkere oorlogsgeschiedenis van de stad Heusden. Met dit ongeval kwam het totaal aantal oorlogsslachtoffers op 160. In mijn boek ‘Heusden in oorlogstijd’ staat in hoofdstuk 59 een gedetailleerd overzicht.
De
Sirene schreef:
In De Sirene, destijds het Dagblad
Van Heusden, stond op 25 juni 1945 het volgende bericht:
“Vrijdagavond te ongeveer 6 uur hoorden de inwoners een hevige ontploffing, die zooals later bleek, door het springen van een landmijn was veroorzaakt aan het z.g. kleine voetbalveldje nabij de aanlegplaats.
Men begreep onmiddellijk, dat deze ontploffing moest zijn veroorzaakt doordat iemand op deze mijn moest zijn geloopen, immers de Duitsche militairen die belast zijn met de opruiming, verlaten om ruim 4 uur onze gemeente. Het vermoeden bleek maar al te waar en de gevolgen waren zelfs vreeselijker dan men vermoedde. Iedereen spoedde zich naar de plaats des onheils, waar men den 15-jarigen W. Couwenberg en den 14-jarigen zoon van den heer Bierkens opslag gedood vond, terwijl de 11-jarige zoon van den heer Bierkens, alsmede de 12-jarigen zoon van de familie N. van Wijk uit de Engstraat zeer ernstig waren gewond. De gewonden werden van de plaats des onheils gedragen, een roodekruiswagen bracht hen naar het ziekenhuis te ’s-Hertogenbosch. Onderweg overleed de zoon van Van Wijk; voor het leven van de 11-jarigen Bierkens wordt gevreesd. Daar in de omgeving nog meerdere mijnen lagen, durfde men de dooden niet te verwijderen. Duitsche militairen werden uit Waalwijk gehaald, die heel omzichtig eerst het terrein afzochten naar mijnen, waarna zij de jeugdige slachtoffers verwijderden. Zij werden overgebracht naar het R.K. Gasthuis. Burgemeester Steemers, op de hoogte gebracht van het onheil, was spoedig ter plaatse. Zaterdagmorgen worden de nog aanwezige mijnen door Duitsche militairen vernietigd. Naar men ons meedeelde, waren de knapen bezig de mijnen te demonteeren, niet tegenstaande zij herhaaldelijk waren gewaarschuwd dit gevaarlijk werk te staken. Zondagmorgen bezocht Burgemeester Steemers, met Mevrouw Steemers de familie’s van de slachtoffers en betuigde zijn diep leedewezen met den ramp die hen had getroffen”.
De 10-jarige Antonius Bierkens overleed in het ziekenhuis in ‘s-Hertogenbosch op 16 juli 1945
Foto Links: Het toenmalige gebied tussen het Wilhelminaplein (links)
en de aanlegsteiger (rechts). Middenachter staat het voetbaldoel, de plaats van
de mijnontploffing. Collectie Bart Beaard
Foto Rechts: Na de begrafenis van de jongens, werd in Heusden een
geldinzameling gehouden waarvan het afgebeelde grafmonument betaald kon worden.
Foto Bart Beaard
Plaats
van de gebeurtenis
Als je in die dagen het Wilhelminaplein, nu Stadshaven, richting de
Maas liep, waren er na het passeren van de wal velden links en rechts van de
weg. In 1945 had je aan de rechterzijde een voetbalveldje, waar tegenover op
het andere veldje de mijnontploffing plaatsvond. Later is het voetbalveldje
naar de linkerzijde van de weg verplaatst en is het veldje rechts gebruikt als
parkeerplaats voor de vrachtwagens van transportbedrijf Kuijs. Op de
achtergrond staat het voetbaldoel met daarachter de fabrieksschoorstenen van de
melkfabriek en conservenfabriek. Rechts ook de aanlegsteiger t.b.v. de zand- en
grindhandel van Gebr. Van Hooft.
Bart Beaard
