Als afsluiting van deze reeks wil PR & 1e Jonge Deken Michel Omtzigt u iets vertellen over de “gewone” leden. Immers het gilde bestaat niet alléén uit bijzondere leden. Zonder de gewone leden zou het gilde immers niet kunnen voorbestaan.
Stukje historie
Sinds het ontstaan van de stedelijke schuttersgilden in de 14e eeuw is van nieuwe gildebroeders verlangd dat zij van onbesproken gedrag moesten zijn. Die voorwaarde was geen overbodige luxe, want de stadsbestuurders hadden er alle belang bij dat de schuttersgilden door en door betrouwbaar waren om de hun opgedragen taken naar behoren te kunnen vervullen. Dit grondprincipe is door de gilden buiten de steden overgenomen of hen zelfs door de “grote broers” in de steden bij het uitreiken der caerten (gildereglementen) opgelegd. Over het lidmaatschap van de Katholieke Kerk sprak men vóór het uitbreken van de Beeldenstorm in 1566 niet, dat was in onze gewesten toen nog een vanzelfsprekende zaak. Even vanzelfsprekend was het afleggen van de eed van trouw aan het gilde en de plaatselijke overheid. De toetredingsvoorschriften van onze tegenwoordige gilden zijn heel verschillend. In algemene zin mogen we zeggen dat het oude karakter het best bewaard is gebleven bij de gilden in België en dan met name in de provincies Antwerpen en Brabant.
De gilden in de provincie Noord-Brabant (NL) hebben zich meer gericht naar de maatschappelijke normen van deze tijd. Die aanpassingen zijn in sommige gevallen zo ver gegaan dat de eigen identiteit van het betreffende gilde een groot vraagteken is geworden. Binnen het Gilde Sint Joris van Onsenoort en Nieuwkuijk is het sinds april 2017 mogelijk toe treden ongeacht sekse, geaardheid, woonplaats of afkomst. Kortom eenieder kan tot ons gilde toetreden. Men moet echter wel aan de volgende vereisten voldoen:
– Het potentiële lid moet een gedrag hebben dat niet in strijd mag zijn met de goede zeden, de openbare orde en zorgvuldigheid welke het maatschappelijk verkeer betaamt;
– Het “nieuwe” lid mag niet tegelijkertijd lid zijn van een ander gilde. Naast vorennoemde is het lid worden van ons gilde bijzonder gemakkelijk. Men kan zich schriftelijk aanmelden bij de overheid (het bestuur), waarna men de status verkrijgt van aspirant-lid. Na een jaar volgt er tijdens de statie-dag een stemming, door middel van witte- bruine bonen (later hierover meer). Het reglement bepaalt dat het al dan niet aannemen voorbehouden is aan de algemene ledenvergadering, waarna na het tellen van de stemmen door de overheid een positief of negatief advies wordt uitgebracht.
Om volwaardig lid te kunnen zijn dient men minimaal de leeftijd van achttien jaar te hebben bereikt. Het stemmen over toelating tot het gilde gebeurt in sommige gilden schriftelijk, binnen ons gilde bestaat het stemmen uit een anonieme stemronde waarbij de regel is, dat men pas dan toegelaten wordt als 2/3 deel van de aanwezige kiesgerechtigde voor toetreding is. Dit is afgeleid van het oorspronkelijke balloteren, waarbij een wit balletje betekende vóór aanname en een zwart balletje tégen. Omdat niet eenieder gilde, ons gilde dus ook niet, beschikt over dergelijke balletjes wordt dan traditiegetrouw gebruik gemaakt van witte en bruine bonen. Dus binnen het Gilde Sint Joris van Onsenoort en Nieuwkuijk worden “nieuwe” leden nog steeds geboond. Over de inwijding van leden wordt in het reglement niet gerept. Het is wel zo dat dit gebeurt op de statie-dag. Binnen sommige gilden wordt er een Eucharistisch tintje aan gegeven waarbij de hoofdman of de kapitein de nieuwe leden een gelofte afneemt. In voorkomend geval gaat de vaandeldrager, nadat de gelofte is uitgesproken, met het vaandel voor het nieuwe lid staan die dan op zijn/haar beurt de afbeelding (het medaillon) van de patroonheilige kust. Het slot van deze ceremonie bestaat dan uit het in één teug leegdrinken van een vol glas bier. Zoals eerder geschreven verwoord gebeurt de intreding /inwijding op de algemene ledenvergadering. Traditioneel behoort dit, en dat gebeurt in ons gilde ook, plaats te vinden op of nabij de patroon-dag van het gilde.
Lid worden in vroeger tijden
Wanneer men in vroeger tijden lid wilde worden van een gilde, moest men niet alleen van onbesproken gedrag zijn ook diende de nieuwe leden te beschikken over de benodigde schutterscapaciteiten. Dit diende zij te tonen aan de stadsraad. Na gewogen en van voldoende gewicht te zijn bevonden dienden zij de eerder genoemde gelofte af te leggen. Wie eenmaal als lid van een gilde was opgenomen was, en is nog steeds traditiegetrouw, verplicht tot het betalen van de contributie, binnen ons gilde thans aangevuld met het “kledinggeld”.
Waarom wordt men lid van een gilde?
Dat zou kunnen zijn omdat men in het voetspoor van een familielid treedt. Dit soort automatisme verliest echter steeds meer aan betekenis vanwege een kritischer en onafhankelijker opstelling van de jongere generaties. Waarom dan lid worden van een gilde als er zoveel andere mogelijkheden voor ontspanning zijn? Voor het zuivere sportieve element met de nadruk op het prestatieschieten is men in het algemeen bij de gilden aan het verkeerde adres. En toch gebeurt het met regelmaat van een klok dat men zich voornamelijk om die reden bij een gelde aanmeldt. Generaliserend gebeurt dan het volgende. De prestatieschutters raken op den duur teleurgesteld en verdwijnen. De fanatieken onder hen worden lid van een pure schietsportvereniging waar ze zich dan in competitieverband met de allersterksten op dat gebied kunnen meten. Overigens is het lid worden van zo een sportvereniging een goede zaak en is het alleen totaal anders dan lid te zijn van een gilde. De overblijvende nieuwe leden voelen zich kennelijk wat meer aangetrokken tot de sociale aspecten van het gilde en blijven dan verder wel lid, vaak tot hun overlijden. Over het algemeen duurt het vrij lang voordat iemand zich een echt gilde-lid voelt. Als we naar de toekomst van de gilden kijken moeten we ons de vraag stellen of dat het voor de gilden niet belangrijk is om te overwegen duidelijke informatie te verschaffen aan potentiële leden waarin wordt aangegeven wat de rechten, plichten en aangelegenheden van belang zijn om een waardig gilde-lid te worden.
Met dit heeft u mogelijke enigszins inzicht gekregen in de rol van de “gewone” leden van het Gilde Sint Joris van Onsenoort en Niewkuijk.
Indien u na het lezen van deze informatie en het stukje historie tot u genomen heeft, rijst bij u misschien de interesse: “Gildebroeder- of zuster is mogelijk ook wel iets voor mij”, schroom niet en meldt u aan. Meer informatie vindt u op www.sintjorisgildenieuwkuijk.nl
Namens het
Gilde Sint Joris van Onsenoort en Nieuwkuijk
ir. J.M.J.M. (Michel) Omtzigt
Public Relations & 1e Jonge Deken
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan.
Aanvoerder van het lokale nieuws.
