Dit groene monster is voor de mens gevaarlijker dan de duizendknoop, maar Jelle (83) en Peter (72) hebben de oplossing

Duikt in de tuin deze woekeraar op, dan berg u maar. De reuzenberenklauw slokt alles op wat hij voor z'n kiezen krijgt. ,,Voor de mens gevaarlijker dan de Japanse duizendknoop.’’ Maar dankzij twee senioren uit Zwolle wordt de stad deze vijand na een jarenlange grondoorlog langzaam de baas. En een geluk voor ons allen: de Zwollenaren delen hun aanpak.

Jelle Zijlstra (83) hanteert al de afkorting ‘rbk’. Dan weet je dat je met een kenner van doen hebt. En toch komt hij bij toeval elf jaar geleden in aanraking - figuurlijk dan, gelukkig - met de reuzenberenklauw. Bij de Zwolse roei- en zeilclub in Holtenbroek ziet hij ineens ‘een schitterende plant met majestueuze bladeren’. Daar moet Jelle meer van weten.De liefde bekoelt snel.

Een paar muisklikken verder weet de Zwollenaar dat de reuzenberenklauw een wolf in schaapskleren is. ,,De plant overwoekert alles en is gevaarlijk voor mens en dier. Kom je met de sappen ervan in aanraking en valt er zonlicht op die plek, dan krijg je enorme brandwonden. Dat kan zelfs blijvende invaliditeit veroorzaken.’’ Reden om er ver van weg te blijven, toch?

Koploper in Nederland
Maar Jelle besluit juist de confrontatie aan te gaan, om het gevaar voor mens en dier te verminderen. ,,En ik hoef vanwege dit zware werk natuurlijk niet naar de sportschool en kom op de mooiste plekjes van Zwolle.’’ Hij klopt aan bij de gemeente, maar mist daar in het begin het gevoel van urgentie. Dus gebeurt het dan nog dat groenvoorziening Rova de locaties van de reuzenberenklauw doorgeeft aan Jelle, die er vervolgens op afgaat.

Nadat hij enkele jaren later een oproep plaatst in het wijkblad van Zwolle-Zuid, schiet de net gepensioneerde Peter Ellenbroek (nu 72) hem te hulp. Nu zijn ze met z’n tweeën kartrekkers van een vrijwilligersteam dat Zwolle probeert te verlossen van de reuzenberenklauw. Inmiddels wel in samenwerking met de gemeente en Rova. Jelle: ,,Ik denk dat we daardoor in Nederland het verst zijn met de bestrijding ervan.’’< De overheid vecht tegen de vijand in de openbare ruimte, Jelle en z’n handvol collega’s pakken alle particuliere plekken aan. Althans, dat is de regel, maar in de praktijk loopt het nogal eens door elkaar bij de pakweg 180 Zwolse locaties waar wordt bestreden.

Deze ochtend staan Jelle en Peter achter sportpark Jo van Marle in Zwolle-Zuid, langs een populair wandelpad. Hier wordt al jaren geprobeerd de tegenstander eronder te krijgen. ,,Aan de overkant van het water zat een tuinbedrijf dat aan de rand waarschijnlijk reuzenberenklauw heeft ingezaaid.’’ Zo ging dat vroeger, weet Jelle. ,,Toen wisten we nog niet dat het zo gigantisch uit de klauwen zou lopen.’’Zorgen bij de EU
Aangenomen wordt dat de reuzenberenklauw in de negentiende eeuw vanuit de Kaukasus als tuinplant naar Europa kwam. Daar zit het continent twee eeuwen later flink mee in zijn maag. De EU heeft ’m inmiddels op de lijst van zorgwekkende invasieve uitheemse soorten gezet.

Jelle vermoedt dat de zaden van de reuzenberenklauw vele jaren geleden over de sloot zijn gewaaid. En dan gaat het snel. ,,Doe je niets, dan komt er gemakkelijk twintig tot dertig meter per jaar bij. Eén plant maakt zo’n 50.000 zaden. Die blijven vijf tot zeven jaar kiemkrachtig.’’ ,,Hij heeft geen natuurlijke vijand’’, valt Peter hem bij, ,,en dat is een probleem.’’

Dus besluit dit duo zeven jaar geleden op deze plek de bijl aan de wortel te zetten. Peter: ,,We zijn toen begonnen met het afsteken. Twee jaar later zijn we gestart met uitgraven. En Rova is hier ook nog geweest, dat zie je aan hoe er gespit is, het grove werk.’’ Het zijn de laatste resten die nu nog tevoorschijn komen. Nog steeds imposante stengels en bladeren. Daarom kan een locatie pas echt schoon worden verklaard als de rbk zich definitief gewonnen geeft.

Met dichte kleding en handschoenen aan doen Jelle en Peter hun werk. En ja, ze zijn ook zelf eens gegrepen door de reuzenberenklauw. Jelle: ,,Soms zijn ze echt metershoog. Dan willen ze weleens op je terechtkomen.’’ Veel schade lopen ze in al die jaren niet op, de opponent des te meer. De vrijwilligers zien hoe steeds meer plekken in Zwolle verlost worden van de reuzenberenklauw. Die locaties kleuren dan groen op de interactieve kaart die samen met de gemeente en Rova beheerd wordt.

Maar er komen ook nog steeds nieuwe plekken bij. Onlangs nog een bosje in de buurt van het Mercure Hotel. En zien Jelle en Peter hoe een privétuin ten prooi valt aan deze indringer, dan bellen ze aan bij de woning. Maar niet iedereen zit te wachten op de stoottroepen. Jelle: ,,Een vrouw zei ons eens dat ze het een mooie plant vond en die wel onder controle zou houden.’’ De uitkomst laat zich raden, een tuin die volledig overwoekerd is door de reuzenberenklauw. Alleen met de juiste tactiek is een overwinning mogelijk.

De reuzenberenklauw mag dan in de verdrukking zijn gebracht, ligt er niet een veel grotere opdracht te wachten op Jelle en Peter? Een andere invasieve exoot, de Japanse duizendknoop, slaat immers net zo goed toe en beheerst al jaren de nieuwskoppen. Jelle: ,,Die levert minder direct gevaar op voor mensen. En de bestrijding ervan is veel moeilijker, omdat die zich ook via de wortels verspreidt. Wij zijn slechts vrijwilligers met wat vrije tijd.’’ Wel is Jelle door Rova gevraagd eind juni een presentatie te geven aan de bestrijders van de duizendknoop over het succes van zijn aanpak bij de reuzenberenklauw.

Bron: Brabant Dagblad

Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.

< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 4500 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een mail

Schrijf je in voor de dagelijkse nieuwsbrief

's Morgens om 7.00 uur in je mailbox.

Abonneren