Monumenten in Heusden: Nieuwkuijksestraat 30 Nieuwkuijk
Het herenhuis, een gemeentelijk monument, is een fraai voorbeeld van de neorenaissance bouwstijl. De gevelverdeling in vakken en de rijke versiering met ornamenten zijn de belangrijkste kenmerken. De gevelsteen vermeldt A.M. PAUWELS, 26 JUNI 1906.
Familie Pauwels
De vermogende Pieter Pauwels (1800-1880) had voorheen op deze plaats een bakkerij en een herberg. Deze Belg van oorsprong, was getrouwd met Petronella van der Aa (1821-1896). Hun ongetrouwde dochter Adriana Maria Pauwels (1853-1915) heeft de woning laten bouwen en betaald uit de nalatenschap van haar vermogende vader Pieter Pauwels. De oudere dochter Petronella, een andere dochter van Pauwels (1852-1930), had hier met haar echtgenoot Hieronymus van Mol een graanhandel. Na zijn overlijden in 1898 begon Petronella met haar zoon André de groothandel in koloniale- en grutterswaren ‘Wed. Van Mol-Pauwels’. Later werd dit ‘De SPAR Groothandel voor Oost-Brabant’ met de merknaam ‘In ’t Land van Belofte’ voor vele producten.
Architectuur
Het eenlaagse pand bestaat uit een hoofdbouw, het woonhuis en aan de linkerzijde een aanbouw. Deze aanbouw was aanvankelijk de kruidenierswinkel van Wed. Petronella van Mol-Pauwels. De gevel is opgetrokken in baksteen, gemetseld in kruisverband en afgewerkt met een knipvoeg. De gevel heeft een aantal gepleisterde speklagen of gevelbanden in stuc. Het dak is een afgeknot schilddak, waardoor het hoofddak grotendeels plat is. De schuine zijden zijn schubbendaken met afgeschuinde leien. Op de vier hoeken van het dak zijn schoorstenen geplaatst, die bij de spouwverwarming hoorden. De schilddaken hebben kleine driehoekige dakkapellen met een piron op de top.
De gevel heeft een aantal vensters met bovenlichten en inpandige rolluiken. De bovenlichten zijn later van glas-in-lood voorzien. Boven de vensters zijn ontspanningsbogen van anderhalve steens hoge rollagen, die aanzetstenen en een geprofileerde sluitsteen hebben. De boogvelden hadden een versiering met schuinstaande bakstenen, maar deze zijn nu wit. Het herenhuis heeft een fraaie houten kroon- en noklijst. De kroonlijst ligt op versierde consoles met daartussen versierend metselwerk en een band in stuc.
De hoofdbouw heeft een erker met een gevelvlak vanaf begane grond, uitkomend tot boven het dak. Zo’n geveldeel heet een risaliet. Boven de gootlijn heeft de risaliet een fraai versierde halsgevel met een venster met een T-raam. De puntgevel van deze halsgevel heeft aan beide zijden schouderstukken als ornamenten en er bovenop een pilaster met een piron. In de gevellijn zijn ornamenten en het geheel is afgedekt met natuursteen platen. Aan weerszijde van de onderzijde van de halsgevel is een inzwenkend rolwerk met op het einde een ornament.
In het rechter gedeelte van het woonhuis bevindt zich dubbele voordeur in een nis. De aanbouw had ook een kleinere halsgevel, die na de oorlog is verwijderd.. Onder de vensters is een doorlopende natuursteen waterslag. De plint, waarvan de bovenzijde met natuursteen is afgedekt, is in baksteen uitgevoerd. De voortuin is afgesloten met een fraai smeedijzeren hekwerk en poort.
Bart Beaard
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.
< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 4250 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een mail
