Historisch Heusden: Voor Marien de Wit duurde de oorlog nog geen vier uur

Foto: Bart Beaard

Een nieuwe Aflevering van Historisch Heusden geschreven door Bart Beaard en deze keer gaat het in deel 190 van Historisch Heusden ‘Voor Marien de Wit duurde de oorlog nog geen vier uur’.  De op 19 december 1908 in Drunen geboren Marien de Wit sloot zich in 1926 aan bij de V.L.S.-Vrijwillige Landstorm. Twee jaar later werd hij opgeroepen voor de militaire dienstplicht.

Soldaten uit Drunen en Elshout in 1939. Boven v.l.n.r. Jos van Drunen, Rein de Gouw, Marien de Wit, Frans van de Wiel, Jan Knippels. Onder Jos Maas, Nico Merkx, Cees van Loon, onbekend.

Na zijn afzwaaien moest hij in april 1939 opnieuw een tijd opkomen vanwege de mobilisatie van de Nederlandse strijdkrachten. Op 8 mei 1940 moest de inmiddels getrouwde bloemist zich melden in de Casimirkazerne in Roermond. Zijn compagnie bemande een aantal kazematten bij de spoorbrug over de Maas. In de ochtend van 10 mei 1940 vielen Duitsers Nederland binnen. Marien bevond zich in kazemat 32S en kwam om het leven door een voltreffer op een schietgat. Daags erna werd hij in Roermond begraven, op 10 juli 1940 herbegraven in Drunen en op 10 november 2016 op Militair Ereveld Grebbeberg.

Het gezin van Jan de Wit en Dien Pulles
Marien was de 3e zoon in het gezin van Jan de Wit en Dien Pulles. Zij woonden op de hoek van wat nu Lipsstraat-Bosscheweg is, toen  Lage Heide. Zij hadden er een woonhuis met café en een schoenmakerswerkplaats. Achter het woonhuis liep een zandpad, dat ze ‘de Sticht’ noemden en waarlangs Jan een aantal bijenkasten had staan. Zoon Marien was tuinier en toen hij in 1928 uit militaire dienst kwam begon hij in de tuin van zijn ouders een bloemenkwekerij. In 1938 bouwde hij er een bloemenkas waardoor zijn bloemisterij professioneler werd.

De V.L.S.-Vrijwillige Landstorm
Marien was op jonge leeftijd al bijzonder geïnteresseerd in alles wat met het leger te maken had. Op 18-jarige leeftijd meldde hij zich als vrijwilliger bij de V.L.S., afdeling ’s-Hertogenbosch. Deze vrijwilligers kwamen in hun vrije tijd bij elkaar. Tijdens deze samenkomsten leerde men de militaire grondbeginselen waarvan het gebruik van de wapens natuurlijk als een hoogtepunt werd gezien. In de Drunense Duinen hadden zij een eigen schietbaan. Vanwege zijn activiteiten voor V.L.S werd de duur van zijn dienstplicht in 1928 verkort van de gebruikelijke zes maanden tot 6 weken. In 1931 en in 1934 ging hij nog wel enkele weken op herhaling.

De betonnen kazemat 32S na de beschieting door de Duitsers en waarin Marien de Wit op 10 mei 1940 sneuvelde.

Marien bouwde een woning en ging trouwen
In 1939 bouwde hij samen met Mart van Loon, zijn toekomstige zwager, een woning aan de Langstraat. Het huis, nu Bosscheweg 2, staat er nog. Op 30 januari 1940 trouwde Marien met Jo Verhoeven en Mart van Loon met Jo’s zus Nelly. Beide dochters van Harrie Verhoeven en Anna IJpelaar.

Mobilisatie en afscheid
Op 8 mei 1940 werd Mariens verlof ingetrokken. Hij bleek hierover ongerust te zijn wat hij voor zijn vrouw Jo ook niet meer kon verbergen. Hij moest zich melden in de Casimirkazerne in Roermond. Voor zijn vertrek naar Roermond nam hij afscheid van zijn vrouw, familie en hij ging in de buurt goedendag zeggen. Aan zijn moeder vroeg hij of ze goed voor zijn vrouw Jo, inmiddels zwanger, wilde zorgen en tegen vader zei hij: ‘Nou vader als er oorlog komt, zul je nooit horen dat Marien de Wit zijn plicht niet heeft gedaan’. In Roermond werd hij ingedeeld bij de verdediging van het  ‘Vak Asten’ en zijn verblijfplaats werd kazemat 32S in het frontdeel Buggenum bij de stuw. De betonnen kazemat had drie schietgaten en was uitgerust met 2 zware en 4 lichte mitrailleurs.

De fatale gebeurtenis
Op 9 mei werden rond 11.00 uur de stellingen betrokken. Zo ook Marien, die samen met Johannes Koole, een soldaat uit het Zeeuwse ’s Heer Arendskerke, kazemat 32S bemande. De 32S stond  bij de stuw aan de zuidkant van de sluis bij De Weerd, een buurtschap bij Roermond. Hier realiseerde hij zich dat hij wel op een erg gevaarlijke plaats verbleef. Hij zag kans om toch nog enkele briefjes voor thuis te schrijven en die briefjes spraken voor zich. Deze werden later bij zijn stoffelijk overschot gevonden. Maar men wist niet dat de eerste schoten van de oorlog bij Roermond zouden vallen. Om 3.00 uur was de sectie, waartoe de 32S van Marien behoorde, volledig in de gevechtsopstelling.

Als spoorwegpersoneel verklede Duitsers, probeerden zij de strategisch belangrijke verkeersbrug over de Maas ongeschonden in handen te krijgen. Dat mislukte, waarop het Nederlandse leger even voor vier uur in de ochtend de verkeers- en de spoorbrug opbliezen. Het was het startschot van Fall Gelb, de Duitse naam voor de aanval op Nederland en België.

Iets later zagen ze vanuit de kazematten Duitse troepen in het veld ten zuiden van de spoorbrug  en werd er vuur uitgebracht. Maar in het glooiende landschap konden de Duitsers makkelijk dekking vinden. Na het uitschakelen van enkele kazematten bij de spoorbrug verlegden de Duitsers hun vuur richting de kazematten bij de stuw. Tijdens dit vuur werden enkele kazematten  buiten gevecht gesteld. Het vuur heeft naar schatting 1 á 1,5 uur geduurd. Kazemat 32S kreeg tijdens deze beschieting een voltreffer te verwerken. Hierbij sneuvelde korporaal Marien de Wit. De oorlog waarin Nederland terecht kwam, had voor Marien maar een paar uur geduurd.

Het grafmonument van Marien de Wit in Drunen na de overdracht aan de familie op 16 oktober 1940.

Begraven
Daags na de fatale gebeurtenis werd hij in een kist begraven in een tijdelijk graf. Na enkele angstige dagen kreeg het thuisfront de bevestiging dat Marien gesneuveld was. Onmiddellijk probeerden zijn broers toestemming te krijgen voor een herbegrafenis in Drunen. Op 10 juli hebben  Bart, Frans, Henk en Wies hun broer opgehaald. Na het opgraven moesten de broers Marien eerst identificeren, een traumatische gebeurtenis. In Drunen werd hij onder klokkengelui naar zijn rustplaats gedragen. Enkele strijdmakkers en leden van V.L.S. namen het initiatief voor een blijvend aandenken in de vorm van een grafmonument. Op 16 oktober 1940, een maand voor de geboorte van zijn zoon Rien, was de plechtige overdracht aan de familie. Burgemeester van der Heijden sprak namens Gemeente Drunen en huisarts Akkermans namens alle Drunense militairen. Op 10 november 2016 werd hij, samen met zijn in 1985 overleden echtgenote, herbegraven op het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen.

Bart Beaard

Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.

< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via 
Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 5200 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een 
mail

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen