Historisch Heusden: Trui de Waarzegster

Foto: Bart Beaard

Een nieuwe Aflevering van Historisch Heusden geschreven door Bart Beaard en deze keer gaat het over Trui de Waarzegster In de kasteeltoren op Mariënkroon staat in de heemkamer van Heemkundekring Onsenoort een beeld dat ooit gemaakt is door pater Raymundus van Kessel. Het beeld moet Trui Wieleman voorstellen, bekend als de waarzegster van Bokhoven.

Een kennis van mij vertelt over Trui een verhaal dat ze ooit van haar vader gekregen heeft en omstreeks een eeuw geleden heeft plaatsgevonden.

Trui de Waarzegster
In het begin van de vorige eeuw werd er door twee jongeren uit Hedikhuizen best wat geld verdiend met zalmvisserij in de Maas. De zalm werd vervolgens verpakt in een zalmmand en ging met de Bossche Boot naar Rotterdam. Het verdiende geld moest ook goed besteed worden en daardoor hadden ze de gewoonte om op de tweede zondag van september met de Cornelisbedevaart naar Bokhoven te gaan en mee te lopen in de processie aldaar. Maar die zondag viel toevalligerwijs samen met de Bossche kermis. Dus na de processie ook naar de Bossche kermis waar een goed pilsje gedronken werd. De volgende dag waren ze pas in de kleine uurtjes thuis. Maar voordat ze naar de kermis gingen, gingen ze in Bokhoven eerst naar Trui de Waarzegster.

Trui, haar echte naam was Geertrui Wieleman, woonde in een dijkhuisje samen met een bok en een geit. Ze kon schelden als de beste. Iedereen die langs haar huisje kwam, werd nageroepen. De dorpelingen waren een beetje bang voor haar. Trui was ook te vies om beet te pakken. Op de tafel, waaraan Trui zat, stond een porseleinen koffiepot, half gevuld met koffiedik (dras), enkele kommetjes en een vliegenstulp, waaronder suiker lag om vliegen te vangen.

Het verhaal van de twee jongeren:

Toen we uitgekeken waren zei Trui: „Ga maar zitten en vertel maar eens wat je wil”.
„Ja, Trui wij willen onze toekomst laten voorspellen.” Dan begon Trui vragen te stellen; waar je vandaan kwam, hoe oud je was, of je al een meisje had, wat voor werk je deed, of je thuis werkte of bij een ander, of je studeerde, wat je wilde worden en al die dingen meer. Dan trok zij de koffiepot naar zich toe, tuurde bedenkelijk in het koffiedik, roerde af en toe met een lepel door de dras heen, keek dan heel bedrukt en fronste haar wenkbrauwen, balde haar vuist en deed of ze erg kwaad was; dan trok ze haar gezicht weer in een glimlach en knikte met haar hoofd van ja, ja, wel tien keer. Dit duurde zo’n drie à vier minuten en dan kwamen haar voorspellingen los. Wij waren er een beetje beduusd van geworden, van al haar dramatisch gedoe. Bij één van ons – we waren met z’n tweeën – zou een sterfgeval in de familie voordoen, één van ons zou later grote reizen over zee maken, de ander zou een grote functie bekleden, beiden zouden wij in het huwelijk treden, de een vroeg de ander laat. Beiden zou het financieel goed gaan, maar ze waarschuwde ons om geen bokkensprongen te maken. Eén van ons zou rijkelijk met kinderen worden gezegend, de ander zou het zonder moeten stellen. Trui vertelde zoveel, dat er altijd iets van uit moest komen. Dan trok ze de tafella open en haalde een zwart kistje tevoorschijn, waarvan het dekseltje met zilveren sterretjes was bedekt, die een parelmoerachtige glans uitstraalden. Zij opende het kistje met veel poespas en haalde er een stok oude speelkaarten uit. Deze kaarten hield ze uitgespreid vóór ons: we moesten elk een kaart uit de stok trekken. Eén van ons trok klaveren vrouw en de ander harten heer. Klaveren vrouw was geen goed teken en Trui waarschuwde dan ook, dat een zwarte vrouw onheil kon bezorgen. Harten heer, daarover was ze vol lof; die zou geluk brengen. Ze vroeg voor haar waarzeggerij geen geld; je kon geven wat je wilde. Wij geloofden niet in al wat ze zei, maar je moest het toch een keer meegemaakt hebben.

Niet voorspeld
Trui Wieleman legde de kaart en voorspelde de toekomst en het liefdesleven van velen totdat zij een maand vóór haar overlijden op negenentachtigjarige leeftijd in het Psychiatrisch Ziekenhuis Voorburg in Vught werd opgenomen en dat had zij van haarzelf niet voorspeld.

Pater en kunstenaar Raymundus van Kessel (1918-1997)
Naast zijn religieuze taken in de kloostergemeenschap was hij een zeer productieve keramiekmaker. In de kelder van Abdij Mariënkroon was voor hem een complete keramiekwerkplaats ingericht. In onze omgeving zijn zeer veel muurreliëfs en andere voorwerpen van hem te bewonderen. Ook op het terrein van Mariënkroon zijn op vele plaatsen binnen en buiten werken van hem te zien. Naast keramiek maakte hij ook pentekeningen welke jarenlang het blad van de heemkundekring ‘Met Gansen Trou’ hebben gesierd. Leo Hopstaken†, de broer van abt Gerardus Hopstaken†, heeft mijn kennis verschillende keren verteld dat de pater het beeld van Trui speciaal voor de heemkundekring heeft gemaakt om het verhaal over Trui niet verloren te laten gaan.

Bart Beaard

Het beeld van Trui, gemaakt door pater Raymundus van Kessel. Foto Ad Hartjes.

Geertrui Wieleman, geboren te Hedel op 30 januari 1848 en overleden in Voorburg te Vught op 17 januari 1938. Zij woonde in Bokhoven in een dijkhuisje en was er bekend als waarzegster. Collectie Bart Beaard

In dit dijkhuisje woonde Trui, Tijdens de bevrijding in oktober 1944 is het hutje totaal in puin geschoten. Collectie Bart Beaard

Geertrui van Mil-Wieleman (1848-1938), de waarzegster van Bokhoven. Bron: Foto: Erfgoed ‘s-Hertogenbosch

Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan.
Aanvoerder van het lokale nieuws.

 

 

 

 

 

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen