Historisch Heusden: ‘Het Wapen van Amsterdam’ in Heusden
Een nieuwe Aflevering van Historisch Heusden geschreven door Bart Beaard en deze keer gaat het in deel 119 van Historisch Heusden over ‘Het Wapen van Amsterdam’ in Heusden. Het oudst gevonden document, waarin ‘Het Wapen van Amsterdam’ (verder geschreven als ‘het Wapen’) voorkomt, dateert 26 april 1815. Hierin staat dat Pieter Reinier van Opzeeland ‘zich te bedde een eigenhandig geschreven testament’ heeft gemaakt in het bijzijn van notaris Gerlach.
Het testament vermeldt dat zijn ‘halve broeder’ Willem de Bont, logementhouder in het Wapen, tot zijn enige erfgenaam is benoemd. Van Opzeeland is Korporaal bij het Eerste Regiment Carabiniers 8eCompagnie. Herbergier Willem de Bont is in Heusden geboren op 30 mei 1767 en aldaar overleden op 24 augustus 1841. Hij was getrouwd met Anna Swaans. Het Wapen bestaat uit drie woningen, gebouwd in de periode 1618-1626 gebouwd, nu Wijksestraat 10. Kadastraal is het één pand en eigendom van Willem de Bont, die ook eigenaar is van het naastliggende pand, dat we nu kennen als Wijksestraat 10A.
Eigenaren en exploitanten
Vanaf 1825 is het Wapen eigendom van Cornelia de Bont, dochter van Willem de Bont. Zij trouwt met schoenmaker Hubertus Verhoeven uit Herpt. Het pand wisselt regelmatig van eigenaar òf na een openbare verkoping ten gevolge van een faillissement òf na het overlijden van de eigenaar. Tot de Tweede Wereldoorlog zijn dat: Van 1848 tot 1861, Johannes van Eijck uit Utrecht. Van 1861 tot 1865, Pieter Palms, banketbakker uit Rotterdam. Van 1865 tot 1877, Hendrik Mallant, timmerman uit Herpt. Van 1877 tot 1893 Hendrik Mourik, huurkoetsier uit Sleeuwijk. Van 1893 tot 1910, Joseph Spierenburgh, uit Heusden. Van 1910 tot 1913, Johannes Leestemaker uit Haarlemmermeer. Van 1913 tot 1943, Huibert van Strien, visser uit Klundert.
Het bedrijf
Vanaf het begin is het een herberg, koffiehuis en logement. In 1834 wordt een lokaal verhuurd aan de Herensociëteit Heusden. Omstreeks 1895 wordt de voorzijde voorzien van een nieuw gevelfront zodat het één pand lijkt in plaats van drie woningen. De nieuwe gootlijst krijgt dan het opschrift: HOTEL- HET WAPEN VAN AMSTERDAM - CAFÉ. Vóór het pand worden op de stoep natuursteen stoeppalen geplaatst met een passend hekwerk. Binnen wordt het interieur verschillende malen verbouwd en gerestaureerd. In 1901 wordt voor de verlichting een toestel geplaatst om acetyleengas uit calciumcarbid te bereiden. Het gas gaat door buizen naar de daarvoor ingerichte verlichtingslampen. Bij de openbare verkoop in 1913 is de omschrijving: ‘Heeren-Sociëteit, Concert- en Verkooplokalen, Eetzaal, en Gelegenheidskamers, voorts flinke logeerkamers, ruime keuken en kelder’. In 1923 is er een modernisering met een danszaal: ‘een voortreffelijke dansgelegenheid met een spiegelgladde dansvloer’. In 1934 wordt gevierd dat de Herensociëteit Heusden 100 jaar haar verblijf bij het Wapen heeft.
Tijdens de oorlog
Na het overlijden van Hubert van Strien in 1943 is het wel een vreemde partij die het Wapen in eigendom krijgt: twee carrosseriefabrikanten uit Utrecht. Mogelijk heeft NSB- burgemeester A. Thomaes hierop invloed gehad. In het hotel worden door hem regelmatig lezingen met zijn kameraden georganiseerd, waaronder Arnold Meijer van Zwart Front, NSB’-er Anton Mussert en A.M. Vos van Arbeidspropaganda. Wanneer de Duitsers in oktober 1944 zich gaan terugtrekken wordt in het Wapen een Duits commandopost ingericht.
Direct na de bevrijding wordt het Wapen tijdelijk het stadhuis en krijgt meteen vanaf de overkant van de Maas enkele Duitse voltreffers. Uit het dagboek van kapelaan Manders;
‘Zaterdag 18 november 1944. Om ongeveer half elf granaatinslag bij hotel café-restaurant Het Wapen van Amsterdam (tijdelijk in gebruik genomen als stadhuis). Er vielen vier gewonden: burgemeester Steemers, juffrouw Leijten in de rug gewond, Ton Carpay en een kind van Van der Stoep. Heel de dag door hoorde men fluiten’.
Benjamin Boere
Boere, ook exploitant van de speeltuin in Nederhemert-Zuid, is vanaf 1 januari 1950 de nieuwe exploitant. Meteen begint hij met enkele verbouwingen. Aan de achterzijde wordt de kleine bioscoopzaal vergroot en er komt een grotere filmcabine. Er worden bruiloften, uitvoeringen van de zang- en toneelverenigingen, bazaars, commerciële demonstraties, dansavonden etc. gehouden.
Scheepswerf
Begin 1957 komt het bericht dat het Wapen door de gemeente in erfpacht wordt gegeven aan scheepswerf De Haan en Oerlemans, later Verolme. Men wil er een tehuis van maken met een capaciteit van 80 á 100 bedden. Dit gaat niet door maar wel wordt een aanvraag ingediend voor ‘het uitvoeren van diverse herstellingen en het verplaatsen van binnenschotten’. Op de 1everdieping zijn er dan 16 kleine slaapkamers en op de begane grond 3 kamers, een eetzaal en een ontspanningszaal. Verolme heeft het Wapen enkele jaren gebruikt als werfhotel voor Ierse arbeiders die het vak van scheepsbouwer moesten leren.
Van Wagenberg Festen
In 1970 wordt het Wapen een pension voor Joegoslavische werkneemsters van conservenfabriek Jonker Fris en krijgt dan de bijnaam ‘Heusdens Maagdenhuis’. Tot 1978 hebben er totaal een kleine honderd dames gewoond. In 1979 is het aantal nog achttien en worden zij ondergebracht in vervangende woonruimte.
In 1979 wordt het de thuisbasis voor vijfendertig Turkse werknemers. In 1983 woonden in het Wapen nog twintig Turkse ‘Jonker Frissers’, die ook hun gezin wilden laten overkomen. Met het vertrek in 1984 van de Turkse werknemers komt er een eind aan de bewoning. Het pand staat leeg en de ramen zijn dichtgetimmerd met multiplexplaten.
Rabobank
In 1987 wordt het pand door de Rabobank aangekocht en wordt het verbouwd tot een modern bankgebouw. Bij de verbouwing of misschien wel nieuwbouw van het gehele achtergedeelte is veel aandacht besteed aan de privacy van hun cliënten. In de loop der tijd zijn er regelmatig verbouwingen uitgevoerd door gewijzigde inzichten hoe cliënten te benaderen en de toegenomen mogelijkheden van automatisering. In 1997 en in 2001 wordt de binnenruimte weer anders ingedeeld voor nieuwe werkwijzen. Voor automatische geldopname komt in pand 10A een aparte ruimte en wordt een buitenraam van het pand veranderd in een ingangsdeur. Het pand is tot 2014 door de Rabobank in gebruik geweest. Het kantoor werd toen gesloten en is overgegaan in Rabobank Vlijmen-Heusden met de vestiging van het kantoor in Vlijmen.
Nu
In 2015 wordt het pand gekocht door Heusdenaar Jan van der Stelt, die het een jaar later verkoopt aan de Dutch Concept Group BV, dat nu No Bears heet. No Bears is een internetbedrijf dat business modellen ontwerpt en ontwikkelt.
Bart Beaard
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.
< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 4000 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een mail
