Een nieuwe Aflevering van Historisch Heusden geschreven door Bart Beaard en deze keer gaat het in deel 146 van Historisch Heusden over Huisarts Gerard Akkermans, gesneuveld tijdens de bevrijding van Drunen. Gerardus Cornelis Akkermans wordt op 4 februari 1906 geboren in Waspik. Na het behalen van zijn artsexamen vestigt hij zich in Drunen, waar hij in 1932 een artsenpraktijk begint.
In 1937 wordt hij benoemd tot gemeentearts. Datzelfde jaar trouwt hij met Drunens notarisdochter Riet Canters met wie hij een gezin sticht, met uiteindelijk vijf kinderen. Tijdens de mobilisatie en de meidagen van 1940 wordt Akkermans als kapitein bij de geneeskundige dienst van het leger geplaatst. Hij wordt krijgsgevangen genomen, maar omdat Hitler verwacht snel goede wil voor de nationaalsocialistische zaak te kunnen kweken, worden de Nederlandse militairen binnen enkele maanden weer vrijgelaten. Voor het echtpaar volgen zware oorlogsjaren tot de fatale gebeurtenis op 4 november 1944.
De oorlogsperiode
Na zijn krijgsgevangenschap heeft hij tijdens de bezetting zijn werk als gemeentearts weer opgepakt. Hij weigert lid te worden van de nationaalsocialistische Artsenkamer. Hiervoor wordt hij 30 juni 1943 gearresteerd door de SD (Sichterheitsdienst) en vastgezet in het Huis van Bewaring in ’s-Hertogenbosch. Enkele dagen later volgt transport naar kamp Amersfoort, waar hij met ca. 400 andere artsen wordt geïnterneerd. Maar vanwege een dreigende difterie epidemie, wordt hij op 6 juli met een boete weer in vrijheid gesteld. Kaalgeschoren keert hij terug naar huis. Over de verschrikkingen in het kamp laat hij weinig los, maar zijn vrouw vertrouwt hij toe: “Ik heb gezien hoe ze de joden behandelen, ik weet nu hoe ik tegenover de Duitsers moet handelen.”
Vanaf dat moment is Akkermans actief in het verzet als hulpverlener aan onderduikers en gewonde militairen van neergestorte geallieerde vliegtuigen. Op 24 februari 1944 wordt de auto van de dokter in beslag genomen en moet hij zijn patiënten verder te voet of met de fiets bezoeken.
Op 24 februari, de dag dat geëvacueerde Zeeuwen in Drunen worden ondergebracht, neemt het aantal patiënten, waarover hij als enige praktiserende dorpsdokter de zorg heeft, in één klap met 40 toe. Wanneer de geallieerde troepenmacht in de zomer van 1944 door Frankrijk en België naar de Nederlandse grens optrekt, worden in Nederland allerlei verzetsgroepen verenigd tot de Binnenlandse Strijdkrachten. Akkermans wordt aangesteld als plaatselijk commandant.
Als dokter is hij nauw betrokken bij de verzorging van gewonden uit de groep van 47 Engelse en Amerikaanse militairen uit drie vliegtuigen, die in onze omgeving tijdens “Operation Market Garden’ voortijdig geland zijn. Na meerdere schuilplaatsen verblijft de groep een tijdlang in het Norbertusgesticht in Elshout. Tijdens de bevrijding van Drunen op 4 november 1944 helpt hij met aanzienlijk gevaar voor eigen leven gewonden in het dorp. Dit wordt hem uiteindelijk fataal.
De fatale gebeurtenis
Drunenaar Mari IJpelaar vertelt: ‘Ik zie in een flits dat zowat heel Drunen in brand staat en zie een groepje mensen staan bij het huis tegenover Van Bladel, bij de boerderij van Cees Pijnenburg, (nu het appartementenbouw HOOGDUYNEN). Er ligt ook een fiets op de grond. Ik hoor dat dokter Akkermans is neergeschoten toen hij terugkwam van een patiënt. De Engelsen riepen dat hij moest stoppen, maar dat deed hij niet. Wellicht heeft hij het niet gehoord door het oorverdovende spervuur. Toen hebben de Engelsen hem neergeschoten. Ze hebben waarschijnlijk gedacht dat hij een Duitser was, want wie had er in die oorlogstijd immers nog een fiets?’ Hij wordt bij Cees Pijnenborg binnengedragen en mevr. Akkermans heeft nog even met hem kunnen praten. Kort daarna is hij overleden. Hij is 38 jaar geworden en liet een weduwe met vijf kinderen achter. Meteen na de gebeurtenis werd de taak van dokter Akkermans door Engelse militaire artsen overgenomen.
Na de oorlog
De praktijk van Akkermans werd waargenomen door het doktersechtpaar Theo en Maria van Delft-Weijers uit Moergestel en dokter M. Kolster uit Waalwijk. Vanaf 29 augustus 1946 is dokter Van de Wouw de definitieve opvolger.
Herinneringen
Op 28 maart 1949 wordt aan mevr. Akkermans- Canters postuum ‘het kruis van verdienste’ van het Nederlands Rode Kruis uitgereikt, ‘vanwege dat haar man jarenlang zijn kennis in dienst gesteld heeft voor de opleiding van transportcolonnes en bij de beschieting van Drunen bij het vervullen van zijn menslievende plicht gedood werd’. De huisarts heeft samen met een aantal andere inwoners van Drunen aan de wieg gestaan van de oprichting van een groep verkenners. Na de oorlog heeft mevrouw Akkermans toestemming gegeven de scoutinggroep naar haar man te vernoemen. Op 4 mei 1959 wordt door mevr. Akkermans het oorlogsmonument bij het gemeentehuis van Drunen onthuld. Het monument bestaat dan nog uit drie bronzen gedenkplaten met de 51 namen van de Drunenaren, die door oorlogshandelingen in Drunen of elders zijn omgekomen. In 1995 zijn daar nog twee platen bijgekomen met de namen van de 18 geallieerde militairen die in Drunen zijn omgekomen. Sinds 1960 ligt in de hal van de Tweede Kamer der Staten-Generaal de ‘Erelijst van Gevallenen 1940-1945’. Dit document bevat de namen van degenen die in de Tweede Wereldoorlog als militair of als verzetsstrijder voor het Koninkrijk der Nederlanden zijn gevallen. In de Erelijst zijn ongeveer 18.000 namen opgenomen en Gerardus Cornelis Akkermans staat op pagina 780. Links van de hoofdingang van de Elshoutse parochiekerk is een plaquette ter herinnering aan de slachtoffers die zijn omgekomen tijdens de bevrijding van Elshout. Akkermans staat ook op deze plaquette vermeld. In de raadsvergadering van 25 maart 1961 wordt het besluit genomen om in de nieuwbouwwijk Braken-West een straat naar Akkermans te vernoemen. De straat is vanaf de hoek Plantaanplein-Olmstraat tot de Burg. Snelsstraat
R.K begraafplaats van Drunen
Op deze begraafplaats aan de Schoolstraat is er een klein ensemble van grafmonumenten ‘familieleden Canters’, zie foto. Aan de rechterzijde is het monument van het echtpaar Akkermans-Canters. In het midden het grafmonument van Willemientje, een jongere zus van mevrouw Akkermans. Aan de linkerzijde het grafmonument van de ouders Canters– Le Blanc.
Bart Beaard
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.
< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 4500 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een mail
