Monumenten in Heusden: Protestante begraafplaats in Vlijmen
Sinds enige tijd staat deze begraafplaats in de Mommersteeg ineens volop in de belangstelling. Een gevolg van het besluit van gemeente Heusden om de mobiele frietkar ’t Mommersteegje, die eerst jarenlang ter hoogte van de Curielaan gestaan heeft, nu te plaatsen in de buurt van de ingang van deze begraafplaats. Een mooie gelegenheid om wat meer informatie te geven over de historie van deze kleine begraafplaats.
Tot in de Franse tijd werden overleden Vlijmenaren en overleden soldaten van de Spaanse en Franse veldslagen tussen Vlijmen en ’s-Hertogenbosch begraven op het kerkhof, gelegen ten noorden en ten westen van de NH-kerk. In de Franse tijd en later ook door Koning Willem I werd het verboden om in en rondom de kerk te begraven. Nieuwe begraafplaatsen moesten buiten de bebouwde kom worden aangelegd. Aan de oostzijde van het Kerkepad, nu Pastoor van Akenstraat en ter hoogte van de Ossewaardestraat, werden een katholieke en een protestante begraafplaats aangelegd. De katholieken hebben er begraven tot omstreeks 1880, toen de huidige begraafplaats achter de R.K. kerk in gebruik genomen werd.
De protestanten hebben er begraven tot 1921. De huidige begraafplaats was aangelegd en in gebruik genomen op een perceel dat eigendom was van de NH-kerk. Het perceel werd eerst opgehoogd met wit zand, afkomstig van de Konijnenberg, dat ook eigendom van de NH-kerk was. Die verhoging is aan de oostzijde nog goed zichtbaar. De nieuwe begraafplaats was slecht bereikbaar. Men moest met de lijkkist op een kar over een omstreeks 500 meter lang karrenspoor helemaal naar achteren rijden, waar de begraafplaats grensde aan de toenmalige sloot in de Mommersteeg. Dat karrenspoor lag naast de boerderij van Van Helvoort, nu Achterstraat 14. Pas in 1969 gaf Gedeputeerde Staten toestemming voor de aanleg van een drie meter brede uitrit aan de Mommersteeg, dat toen nog een Provincialeweg was.
Het eerste grafveld was van Hendrika Sophia van Honk; zij werd op 27 juli 1921 begraven. De huidige begraafplaats heeft bijna 50 grafvelden. De oudste grafsteen is van amateurarcheoloog Jan Ossewaarde. Op 18-jarige leeftijd werd hij er op 25 januari 1923 begraven. Om cultuurhistorische reden werd dit graf en ook dat van zijn ouders Ds. J. Ossewaarde en P. Laban nooit geruimd. Ds. J. Ossewaarde was van 1901 tot 1937 predikant in Vlijmen. Op de begraafplaats staat een monumentale treurberk met de botanische naam: Betula Pendula Youngii. De boom staat er naar alle waarschijnlijkheid al vanaf de aanleg. De beukenhaag aan de oostzijde is in 1947 geplant en aan de westzijde in 1970. De toegangspoort met de tekst RUST PLAATS heeft bij de vorige begraafplaats in het Kerkepad gestaan en was gemeentelijk eigendom. In 1951 is de poort verplaatst. Op 5 november 1944 werden de in Vlijmen gesneuvelde Canadese soldaten W. Noon en H. Granville er begraven. Zij werden een jaar later herbegraven op de militaire Canadese begraafplaats in Bergen op Zoom.
Bart Beaard
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.
< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 4250 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een mail
