Vlijmens pastoor A. van der Pas en zijn Heilig Hartbeeld
De ‘Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche Courant Het Huisgezin’ schrijft op 26 mei 1922: ’Pastoor v. d. Pas, de beminde herder der Parochianen van St. Jan vierde gisteren zijn gouden priesterfeest. Vijftig lange jaren gewerkt in den wijngaard des Heeren, vijftig jaar lang de hitte van den dag gedragen; dat jubilé konden de Viijmenaren niet voorbij laten gaan met zoomaar een feestje. Neen, het moest worden een huldebetooging, zóó grootsch, zóó mooi, en als goud zoo schitterend.’ Dit is schrijftaal van honderd jaar geleden, die we nu niet meer gebruiken.
Het priesterfeest werd door de Vlijmense bevolking groots gevierd en het was kapelaan H. Serrarens die al geruime tijd bezig was met de organisatie ervan. Ter gelegenheid van het feest had de kapelaan ook een boekwerk samengesteld en uitgegeven met de titel
‘Geschiedkundige Byzonderheden over Vlymen’.
Antonius van der Pas was geboren in Berlicum in 1849. Hij studeerde op het Klein Seminarie Beekvliet in St. Michielsgestel en op het Groot Seminarie in Haaren. Op 25 Mei 1872 werd hij in de kapel van de Norbertijner Abdij van Berne tot priester gewijd. Binnen de abdij werd hij hoogleraar en doceerde de vakken Godgeleerdheid en Kerkelijk Recht. Op18 februari 1888 werd hij door bisschop monseigneur A. Godschalk benoemd tot pastoor te Vlijmen. De pastoor heeft voor de gemeente veel gedaan, vooral op het gebied van het onderwijs en bij de oprichting van de Boerenbond en Boerenleenbank. In de namiddag van Hemelvaartsdag 1922 trok een feeststoet met bijna alle Vlijmense verenigingen, met veel notabelen en veel geestelijken uit de gehele omgeving naar het kerkplein voor het aanbieden van een monumentaal Heilig Hartbeeld.
Na meerdere toespraken werd het beeld door de jubilaris geïntroniseerd of gewijd. Het Heilig Hartbeeld was een geschenk van de Vlijmense bevolking, vervaardigd door het atelier van ‘M. van Bokhoven en Jonkers’ in ’s-Hertogenbosch. Aanvankelijk was de opdracht om een beeld te maken in de vorm van het beeld van de Sacré-Cœur van Montmartre te Parijs. Maar de uitvoering werd anders.
Omdat het beeld midden op het plein zou worden geplaatst, koos men er voor om Jezus met gestrekte armen te tonen i.p.v. met gebogen armen. De voettekst van het beeld luidt ‘Uw Rijk Kome’. Van der Pas bleef pastoor tot 21 mei 1926, waarna hij in zijn emeritaat in het nabijgelegen zusterklooster verbleef. Hij overleed er op 6 juni 1932 en werd begraven in het talud van de Calvarieberg op de RK begraafplaats.
Het zandstenen beeld raakte tijdens de oorlog beschadigd en werd in 1957 in de zuidoosthoek van het kerkplein vrijwel uit het zicht geplaatst. In 1996 was er ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van
Provincie Noord Brabant een subsidieprogramma ‘Kleine Monumenten’. Gemeente Vlijmen kreeg daaruit een bedrag om het beeld te laten restaureren. Sindsdien neemt het beeld op het Norbertusplein weer een centrale plaats in.
Bart Beaard
