Op 17 september 2019 is het precies 75 jaar geleden dat de geallieerden begonnen met Operatie Market Garden, de grootste luchtlandingsoperatie ooit, ook wel de slag om Arnhem genoemd. Aangezien een van de vliegroutes over Drunen en Elshout liep, werden de dorpen onbedoeld onderdeel van deze operatie.
Op de eerste dag van de operatie kwamen honderden vliegtuigen over. Ze bleken onderweg naar landingsgebieden bij Arnhem, Nijmegen en Eindhoven. Met deze verrassings-operatie wilden ze de belangrijke bruggen op de route van Lommel (B) naar Arnhem bezetten zodat het grondleger over deze “snelweg” (door de Amerikanen omgedoopt tot “Hell’s Highway”) zou kunnen optrekken om het Ruhrgebied in Duitsland binnen te vallen.
Op de eerste dag van de operatie kwam een Britse glider neer op De Margriet. Ze waren gedwongen een noodlanding te maken, omdat hun sleepkabel kapot was geschoten. Veel mensen uit de omliggende dorpen hadden het vliegtuig de overtrekkende armada zien verlaten om de landing in te zetten. Nieuwsgierig stapten velen op de fiets om ter plaatse een kijkje te nemen. Drunenaar Leo Elshout zorgde, dat vier van de zes inzittenden werden verborgen in de bossen langs het kanaal. De andere twee waren al meegegaan met een boer om verborgen te worden op Hoef Ten Halve.
Diezelfde middag kwam een andere Britse glider neer bij De Moer. Ook hier was de sleepkabel gebroken. Leden van verzetsgroep André ontfermden zich over de 28 inzittenden en verborgen hen in een schuur in de Overdiepse Polder bij Waspik.
Op maandag 18 september landde een Amerikaanse glider met 15 inzittenden bij De Rustende Jager in Udenhout. Ze werden door Drunenaar Frans Elshout naar een plek in het bos in de buurt van Giersbergen gebracht.
Leo Elshout realiseerde zich dat hij hulp nodig zou hebben en vroeg drie mensen die hij vertrouwde om hem te helpen. Dit waren: David Elshout (Drunen), Henk Stooter (Elshout) en Ad Veltman (Elshout). Deze vier mannen vormden de spil van de hulpgroep om de in totaal 47 geallieerde soldaten gedurende ruim vijf weken te verbergen en te verzorgen. In eerste instantie waren de groepen nog opgesplitst geweest en op verschillende locaties in Drunen en Elshout verborgen: bij Ad Veltman thuis, bij Jo Vissers en in het oude meisjespatronaat in Drunen en in de schuur achter café In Den Gekroonden Hoed in Elshout. De meeste dagen werden doorgebracht onder de ogen van de Duitse bezetter in het St. Norbertus gesticht in Elshout. Toen ook daar het risico te groot werd, vonden de helpers een nieuwe schuilplaats op de boerderij van Jan van Kempen op De Pessert. Daar bleven de mannen nog enkele dagen om zich op 21 oktober aan te sluiten bij een groep van 50 soldaten, die al weken verborgen werd gehouden op De Kampina bij Boxtel. Op 25 oktober, bijna zes weken na hun landing in bezet gebied, kwam er een einde aan hun angstig avontuur.
Drunenaar Pim van Gelder heeft acht jaar onderzoek gedaan naar dit verhaal. Het resultaat is een 152 pagina’s tellend naslagwerk, voorzien van een overvloed aan foto’s, (staf)kaarten, route-informatie over de verplaatsingen en bronverwijzingen. Het boek is in kleur, met harde kaft en op A4-formaat. Het wordt uitgegeven door heemkundekring ‘Onsenoort’.
Op zaterdag 21 en zondag 22 september wordt tussen 11.00 en 16.00 uur in café In Den Gekroonden Hoed in Elshout over dit onderwerp een kleine expositie gehouden en wordt een film getoond. Dan is ook het boek te koop of af te halen. Meer info via [email protected] .
De vier helpers: David Elshout, Henk Stooter, Leo Elshout en Ad Veltman (collectie A.A.M Veltman)
Café In Den Gekroonden Hoed te Elshout van de dames Cor en Net Klerks (collectie A.A.M. Veltman)
Het St. Norbertusgesticht in Elshout (collectie A.A.M. Veltman)
