De kosten van de jeugdzorg zijn de afgelopen jaren fors gestegen. In de begroting 2021 Heusden is voor de regionale jeugdzorg een bedrag van ruim 7,5 miljoen euro opgenomen; voor de lokale jeugdhulp komt daar nog 8 ton bij; voor de jeugdreclassering ook nog eens 956.000 euro. Die kosten zijn in de afgelopen jaren aanzienlijk gestegen, niet alleen in Heusden.
De kostenontwikkeling van de jeugdzorg is in alle gemeenten in Nederland een groot probleem. Steeds meer gemeenten in Nederland kunnen het financieel niet meer opbrengen en worden, mede als gevolg van die stijgende kosten jeugdzorg, met grote tekorten geconfronteerd. Vraag is hoe je die kosten beheersbaar kunt maken? Hoe kun je voorkomen dat steeds meer jeugdigen gebruik moeten maken van dure specialistische jeugdhulp? Enkele jaren terug, in 2016, maakte 7,7% van de jongeren onder de 18 jaar in Heusden gebruik van jeugdhulp; in 2019 was dat percentage al gestegen naar 14,2%. Dat betekent dat 1 op de 7 jongeren op een of andere manier gebruik maakt van soms erg dure specialistische jeugdzorg.
Gemeenten zijn op allerlei manieren druk aan het lobbyen in Den Haag voor extra compensatie van die kosten Jeugdzorg; men wil koste wat kost voorkomen dat de jeugdzorg zo zwaar op de gemeentelijke begroting drukt dat dit ten koste gaat van andere belangrijke voorzieningen op bijvoorbeeld cultureel gebied of op het gebied van onderwijs of sport. Anderzijds zijn gemeenten ook druk bezig met het zoeken naar manieren om de kosten van jeugdzorg beter beheersbaar te maken. Daarbij lijkt het noodzakelijk dat gemeenten meer controle krijgen op de toegang tot die jeugdzorg, uiteraard zonder op de stoel van behandelende artsen te gaan zitten.
Ook in Heusden wordt druk aan dit probleem gewerkt. Volgende week dinsdag wordt in een informatievergadering gesproken over een voorstel om eenmalig 150 duizend euro beschikbaar te stellen voor een nieuw project. Voor dat bedrag wil het college extra kennis en kunde gaan inzetten om een aantal doelen te bereiken. Op de eerste plaats wil men bereiken dat hulpvragen jeugd zoveel mogelijk via de gemeentelijke organisatie voor het Sociaal Domein Bijeen lopen en dus niet meer via artsen, specialisten e.d. Die zouden jongeren eerst moeten doorverwijzen naar Bijeen waar specialisten probleemgevallen in breder (gezins-)verband gaan beoordelen. Op de tweede plaats wil men kinderen zo vroeg mogelijk in beeld hebben en zo snel mogelijk kunnen helpen om duurdere specialistische zorg voor te blijven en tenslotte wil men een passend aanbod realiseren om hulp te kunnen bieden aan kinderen, jongeren en hun gezin. Die totaalaanpak, problemen zien in de totale context van de gezinssituatie, is essentieel. De ervaring is dat problemen met jongeren vaak niet op zichzelf staan, maar samenhangen met een veel bredere gezinsproblematiek. En die problematiek zou je moeten aanpakken voordat specialistische hulp voor de jongere noodzakelijk wordt.
Deze aanpak vereist een goede en efficiënte samenwerking tussen alle betrokkenen zoals scholen, artsen, hulpverleners en vrijwilligers in de zorg. Het organiseren van deze samenwerking is uiteraard ook onderdeel van het project.
De kosten van het project worden zoals gezegd geraamd op anderhalve ton. Dat bedrag wordt gedekt vanuit de Reserve Sociaal Domein. Men verwacht dat op termijn de extra kosten ruimschoots zullen worden terugverdiend via een besparing op de kosten jeugdzorg. Maar zoals zo vaak, de kost gaat voor de baat uit. Een kosten-batenanalyse is dan ook een belangrijk onderdeel van het plan van aanpak en er worden ook duidelijke evaluatiemomenten ingebouwd.
De wethouder Sociaal Domein, Peter van Steen, jawel, ook van Gemeentebelangen, gaf vorige week nog een uitgebreid interview over deze materie in het Brabants Dagblad. U kunt dat interview elders op deze site nog eens nalezen.
Kees Musters
