Deze nieuwe aflevering van de wandeling ontdek Heusden is een vervolg op Ommetje gemeente Heusden. U wordt in deze Wandeling ontdek Heusden meegenomen door onze mooie gemeente om kennis te maken met de historie en andere wetenswaardigheden.De wandeling is door Heusden.Nieuws.nl in samenwerking met Ad Hartjes ontwikkeld. Veel wandelplezier! Deel 10 is Heusden (3 km)
Naam: Wandeling no.10: Heusden
Parkeren: Parkeerplaats Vestingstraat, 5256 KC, Heusden.
Lengte van de route: 3 km.
Markante punten: Vestingwerken, Bromsluis, Wijkse Poort, Stadshaven, Demer, Historische panden.
De wandeling Heusden volgt een route van 3 km over bestaande verharde en onverharde wegen die goed beloopbaar zijn.
Historie Heusden
Heusden is een gerestaureerde vestingstad, gelegen aan de Maas en de Bergsche Maas en de hoofdstad van het Land van Heusden. Zij telt ongeveer 1.325 inwoners (2021). In 1968 is begonnen met het in oude stijl restaureren van de vestingstad Heusden. Dit grootscheepse restauratieproject heeft twintig jaar geduurd. De eerste vermelding van Heusden dateert uit 722, als Hunsata Super fluvium Mosam. In 839 zou de plaats door de Noormannen verwoest zijn. Vermoedelijk ging het hierbij niet om de stad Heusden zoals we die nukennen, want die is van later datum. Het zou om een plaats kunnen gaan die overeenkomt met het huidige Oudheusden, dat aan de toenmalige loop van de Maas gelegen was. Het Kasteel Heusden dateert uit de 12e eeuw. In de buurt van dit kasteel ontwikkelde het huidige stadje Heusden zich. In het jaar 1157 was er al sprake van een conflict over het bezit van de kapel tussen de abt van Sint-Truiden en een Tempelier. In het jaar 1210 werd vervolgens melding gemaakt van een kerk. Heusden lag op de strategische grens tussen het hertogdom Brabant, het graafschap Holland en het hertogdom Gelre, terwijl ook het graafschap Kleef er aanvankelijk rechten bezat. Hierdoor was de politieke situatie van Heusden onduidelijk. Zo werd Heusden in 1279 ingenomen door hertog Jan I van Brabant. Dit wordt als het begin van de Brabantse invloed beschouwd, hoewel er al eerder schermutselingen waren tussen de drie machtsblokken. In Heusden hebben zich meerdere rampen voorgedaan. In 1569 werd de stad door de Spanjaarden belegerd en geheel verwoest. Meerdere keren werd de stad getroffen door de pest. Tijdens de grote brand in 1572 werd bijna de hele stad in de as gelegd. Van het prachtige stadhuis was niets meer over.
In 1680 werden het kasteel en omliggende huizen verwoest, door een blikseminslag in de kruittoren. Jacob Kemp ontwierp aan het einde van de 16e eeuw een omwalling volgens het oud-Nederlands vestingstelsel. De middeleeuwse ommuring had vier stadspoorten: de Wijkse poort, de Bossche poort, de Oudheusdense poort en de Veerpoort. Toen de ommuring werd gesloopt, ten behoeve van de aarden vestingwerken, verdween de Bossche Poort en werd de Herptse Poort gebouwd. De Wijkse Poort werd verplaatst en later uitgebreid tot de huidige vorm. De graaf de Mirabeau wees op de patriottische gezindheid van Heusden en nam het stadje op in zijn aanvalsplan. Ook Cornelis Krayenhoff zou in 1794 via Heusden optrekken. De laatste tragische gebeurtenis vond plaats tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog. Terwijl de geallieerden oprukten, zochten de Duitsers hun heil achter een nieuwe linie, de Bergsche Maas. Zij lieten de hoogste punten in de vesting, het stadhuis en twee kerktorens, opblazen. Dat deden de Duitsers ook elders, om de oprukkende geallieerden te beletten hoge gebouwen als uitkijkposten te gebruiken. Het Heusdense stadhuis werd algemeen gezien als het mooiste stadhuis van heel Nederland. Tijdens de geallieerde beschietingen hielden vele Heusdenaren zich schuil in de grote kelder van het stadhuis. Meerderen van hen verbleven in de kelder tijdens de onaangekondigde opblazing. In de nacht van 4 op 5 november 1944 werd de toren van het stadhuis opgeblazen, waardoor het hele stadhuis instortte en 134 mannen, vrouwen en kinderen omkwamen . Destijds was dit tien procent van de totale bevolking. Nog geen vier uur later reden de Schotse tanks en Poolse divisies Heusden binnen. De daders van de aanslag werden nooit gevonden. Heusden verloor een deel van haar inwoners en een historisch bouwwerk.
Vestingwerken
In 1581 begon men, in opdracht van Willem van Oranje, onder leiding van Jacob Kemp, met de modernisering van de vestingwerken van Heusden Ook vestingbouwer Adriaen Anthonisz speelde hierin een rol. De haven en het kasteel kwamen daarmee binnen de omwalling te liggen. De vesting werd volgens het Oud-Nederlands vestingstelsel aangelegd. Tussen 1613 en 1620 vonden verdere verbeteringen plaats. Ook de Wiel, een plas ontstaan in 1679, kwam nu binnen de omwalling te liggen. Aldus werd de reputatie van onneembare vesting hooggehouden. Heusden speelde tijdens de Tachtigjarige Oorlog een belangrijke rol als bruggenhoofd voor de Staatsen. Van 1700 – 1730 werd de vesting aangepast aan het Nieuw Nederlands Vestingstelsel, waarbij de hoornwerken werden geslecht. Toen het Koninkrijk der Nederlanden werd gesticht had de vesting, die deel uitmaakte van de Zuiderwaterlinie, geen functie meer. In 1821 verloor het stadje zijn vestingstatus en in 1879 ook zijn garnizoen. De verdedigingswerken werden verwaarloosd en menigmaal stond slechting ervan ter discussie. Dit gebeurde echter niet, waarop men geleidelijk de monumentale waarde ervan in zag. Uiteindelijk besloot men tot restauratie over te gaan.
Bromsluis
De Bromsluis is een uitwateringssluis voor de Demersloot in Heusden. Tegelijk is het een geheime tunnel onder de verdedigingswal. Het was de perfecte vluchtroute voor verdedigers die zo de vesting konden verlaten bij een vijandelijke aanval. Vandaag kan je op, door én onder de gerestaureerde Bromsluis wandelen.
Wijkse Poort
De Wijkse poort, is de – gereconstrueerde – stadspoort met uitzicht op de jachthaven. Vroeger gaf deze toegang tot de weg naar Wijk. Na 1904 moet men daartoe via een brug de Bergsche Maas passeren. Bij deze poort bevindt zich een grenspaal.
Stadshaven
De Stadshaven kwam tot stand gedurende de aanleg van de vestingwerken na 1580. In 1904, toen de Bergsche Maas was gegraven, werd de haven gedempt, maar in de jaren 70 van de 20e eeuw werd ze weer in de oude vorm hersteld.
Demer
De Demer is de stadsgracht van Heusden. Ze werd aangelegd in 1384 door Graaf Albrecht van Beieren en stond in verbinding met de Maas. In de bocht ligt de Duiventoren, een restant van de middeleeuwse versterking van 1355, herbouwd in 1984.
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.
< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 3500 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een mail
