Vlijmens meest ouderwetse boerin, Marie van de Middelhaai alias Marja Kivits gaat ook verhalen delen aan de lezers van Heusden.Nieuws. Marie van de Middelhaai treedt binnen en buiten de gemeente op met liedjes en verhalen van vroeger, in dialect.
Marie van de Middelhaai geeft 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof.
De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie diende een beroepschrift in en beschrijft wekelijks , in afwachting van de rechtszaak, haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop.
Aauw tradisie
In ’n aauwverwetse boederijbiótóóp gééng ’t lèèven d’r aalt aauwverwets àòn toe. De méénsen vierden dèùr ’t jaor hénen anderaande tradisionéle fîsten: Maria Lichmis, Palmpaosen, Paosen, Hémelvaort, Pinksteren, Sint Jan, Maria Hemelvaort, Maria Geboorte, Allerhèèlegen, Allerzíélen, Sundereklaos, Kersemes. Witte nog? D’r wieren dikzat percessies dèùr ’t dörp gehaauwen mi ammel brùìdjes en op de zondeg waar d’r aalt zaolege sondegsrust. Mer dè is er tégesworeg ammel nie mir bij. De méénsen vieren vórt búítelaanse fîsten, krek ès Hallowíén of Dickesdörp. Óóns èègen vetrouwde aauwverwetse fîsten en tradisies gàòn, sund zat, langzaom teloor.
Vruuger zetten de méénsen d’re kersbóòm ammel pas op de 24sten dézember op, nóòt nie idder. Mer nou doen ze dè *mee nàò de sundereklaos of d’r al veur omdè ze gin sundereklaos vieren of, op z’n Amerikaons, al in november. Vruuger dus pas op de 24sten dézember. De kersttèèd duurde tóén op de kop aaf 13 daog tot Driekóningen, lang gelejen ók Dertiendag gehieten. Op diejen dag tógen alle klèènmannen langs de deuren mi-j-’n aauw gerdèèn of ’n tàòfelklééd om, ’n krôntje op d’re kop en mer zingen: Driekóningen, driekóningen, gif mèèn ‘ne neien hoed, hoed, hoed. M’nen aauwen is versléten, óóns móéder maag ’t nie wéten, óóns vaoder is nie thúís. Piep, zì de múís al in ’t zómerhúís (ók wel vèùrhúís of sommegten: aachterhúís). Ze krégen dan ‘ne cent, ’n snuupke of ’n gedréùgd appeltje of zó. Melchior, Balthazar en Caspar, zó hieten de kóningen, alle kèènder wiesen dè. Tégesworeg ziede, sund zat, gin éèn kéúningske mir langskómen, làòt staon dè se wéten hoe die kóningen hieten. Nééje, tégesworeg trekken ze, op z’n Amerikaons, vanwéges Hallowíén langs de deuren in spókepakken, ès vampier, heks of skelet. Ge schrikt ‘ew èègen gewóónweg ’n hartverzakking ès ge dè ziet. Ik zíé véúl liever 3 schôn àòngekleeide kóningskes die ’n schôn aauwverwets liedje zingen. Ik haauw van aauw tradisies. Driekóningen is de lesten dag van de kersttèèd. D’rnao gééng de kersbóòm de deur pas úít. Mer tégeswóreg zèn ze de kersbóòm al *mee nàò de kersmes zat, ja allicht, ès ie al sééns november stàò.
Hier in ’t dörp haolen ze d’aauw kersbóòmen aalt op vèùr ’n kerstbóòmverbranding te haauwen. Mer nou kom ‘t: dè doen ze al dik vèùr Driekóningen. Dè’s vus te vroeg! D’aauwverwetse méénsen hebben d’re kersbóòm dan aalt nog staon! Ik wier d’r van de wèèk op àòngespróken. Wàòrom nie gewocht tot nao driekóningen, dè alleman z’ne kersbóòm oprùìmt? Ik wil ès aauwverwetse boerin en vertégewoordegster van’t alledaogse aauwverwetse lèèven dàòrom óóns geminte oproepen rèèkening te haauwen mi-j-óóns aller aauw tradisies. Houdoe, war. Marie
Woorden ùìt m’n woordeboek:
*mee = meteen
Reageren?
Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524
E-mail [email protected]
Website www.marievandemiddelhaai.nl
Lees hier nog meer over Marie van de Middelhaai
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.
< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 5000 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een mail
