Marie van de Middelhaai: De stóél

Vlijmens meest ouderwetse boerin, Marie van de Middelhaai alias Marja Kivits gaat ook verhalen delen aan de lezers van Heusden.Nieuws. Marie van de Middelhaai treedt binnen en buiten de gemeente op met liedjes en verhalen van vroeger, in dialect.Marie van de Middelhaai geeft 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd.

Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof.De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen.

Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop. De rechtszaak bij de Raad van State heeft 27 mei plaatsgevonden. De Raad heeft inmiddel op 16 oktober uitspraak gedaan.

De stóél
Mèèn museumke stàò vol mi anderaande aauw geraai. Ge kan ’t zó gek nie opnoemen of ik heb ’t hier. Alles aalt ammel gekrégen: schuppen, schoefels, gaovels, hoirèèven, strontscheppen, zaasies, mèèlstokken, zichten, pikhaoken, *klippels, tàòfels, stóél, tàòfelkleei, mattekloppers, *bromóliestellekes, kittels, kestanjepoffers, waofelèèzers, koffieméúletjes, Kèùlse potten, weckflessen, wasborden, sunligtzéèp, knèèchtekiesten, kielen, petten, slipjassen, hóòge *huui, mèèdekaasten, *nèùzeken, mutskes, snelzèèkers, klepzèèkers, lefkes, naachthimden, ’n kammenet mi sondegse mutsen, dóòp- en c’muniejurkskes, naaigeraai, braainàòlden, sokkesjet, strèèkèèzers, houteren strèèkplaanken, wasrekskes, waspinnen, kennekes, pennekes, pötjes, glaozen, kumkes, stampers, houteren lépels.

Krek wè’k al zéén: ge kan ’t zo gek nie opnoemen; ik heb ’t gelèèk. Gekrégen van alleman die-j-’t sund vèèndt om ’t weg te gooien of dè hullie kèènder dè strakke dóén omdè ze d’r niks nie om géven. En zó is m’n museumke vol *sund geràòkt.

Hier aachterom is ’t aalt kermes. Dikzat stàò-t-er hier iemes mi-j-’n ólielaamp of ’n gelapt stéèlpenneke. Mer soms krèèg ik wel ‘es wè waor m’n museumke niks mee kan, krèk ès lest ’n hostie-èèzer. Ik bak nóòt gin hosties en ik zè-j-ók ginne pestoor, om dàòrom gééf ik zoiets dan deur àòn ’n museum dè wel aauw kattelieke dinger herbèèrgt (vèùr de Hàòrstéég: harbaargt). Daor is ’t dan bèèter op z’n plek ès hier, war. Ik kréég pas ok nog schóénmaokersspul: pek en vèèrekesnàòlden; dè gàò dan wir nàòr ’n schoenmaokersmuseum. Ik zörg er aalt vèùr dè al ‘t spul netjes erges bewaord blèèft vèùr laoter.

Al ’t geraai in m’n museumke wordt nie inkelt dèùr hil Braobaant bekéken, méénsen óveral ùìt Braobaant vandaon kómen ‘t hier ammel bringen. Ze draogen ‘t hier aalt gewóón ammel nàòr binnen Behalve vleei wèèk dan. Ik heur ’s aoves búíten ‘n autodeur dicht slaon. Ik déénk nog: gadsamme, in d’n donkere nog iemes àòn de deur? Mer d’r kwaam ginman. Ikke dèùr de kéúkeraom blieken; zie-j-ik daor ’n wit bestelwaogetje-n-eweg rijen, de kaant van de Vliedbèèrg (vèùr de Hàòrstéég: Vliedbaarg) op en meepessaant zie-j-ik wè op de straot staon, ’n èènd vèùrbij m’nen *àòngaank. Ikke d’n donkere-n-in om te kèèken wè-j-‘t waar: stàò-t-er àòn de kaanten op de straot ‘nen hillen deftege zwaoren èèkenhouteren stóél mi brúín lèèr bekleeing mi van die platte kóperen knopspèèkers. In d’n donkere! Op de straot!? Ik hè’m van èèremoei (vèùr de Hàòrstéég: aaremoei) mi m’n aauw knóken nàòr binnen lópen sjouwen. Ge làòt zunne stóél toch nie éènzaom en verlaoten in d’n donkere staon, war? È ge nou zunne stóél kwèèt zet …

Houdoe, war. Marie

Woorden uit m’n woordeboek:
klippel = dorsvlegel
bromóliestel = petroleumstel
huui = hoeden
nèùzek = neusdoek, omslagdoek
Ik heb ’t gelèèk = ik heb alles
sund = zonde om weg te gooien
àòngaank = toegangspad

Reageren?
Nassau Dwarsstraat 5,5251 KJ Vlijmen
Tel ,073-5118524
E-mail [email protected]
Website  www.marievandemiddelhaai.nl

Lees hier nog meer over Marie van de Middelhaai