Marie van de Middelhaai: Óóns Betje

Vlijmens meest ouderwetse boerin, Marie van de Middelhaai alias Marja Kivits gaat ook verhalen delen aan de lezers van Heusden.Nieuws. Marie van de Middelhaai treedt binnen en buiten de gemeente op met liedjes en verhalen van vroeger, in dialect.Marie van de Middelhaai geeft 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd.

Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof.De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen.

Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop. De rechtszaak bij de Raad van State heeft 27 mei plaatsgevonden. De Raad heeft inmiddel op 16 oktober uitspraak gedaan.

Óóns Betje
Óóns Betje, ‘t klèèn zwart schàòpke hier, is al dik 16 jaoren oud! Zunnen *aauwer is biezunder vèùr ’n schàòpke, want die worren gemèènlek mer ’n jaor of 10 of 12. Ge moet déénken, dè se ès mééns ’n dikke 100 zó zèèn. En ze hi nog al d’r taand!

’t Is ’n hil mak béèsje. Ze it alle mèèreges (vèùr de Hàòrstéég: maareges) ùìt m’n haand. Ze lus ’t gelèèk: bij ‘t kiepen voeieren, is ze aalt hàòntje de vèùrste om ’n gràòntje mee te pikken en ès ’t hekketje nie góéd dicht is, dan jat ze de krul ùìt m’nen moeshof. Óónze Sniwbal, die gróòte witte kat die me hier hebben, is d’re grôtste vriend, die du hil gèère (vèùr de Hàòrstéég: gaare) mi d’r króélen. Hij gàò dan op z’ne rug vèùr d’r liggen en vat d’r köpke in z’n witte klauwen vaast om dan hil d’r snuutje aaf te lekken. Dè làòt ze aalt gewóón toe. Vruuger déénen ze saomen aachter mekare-n-aon rondjes om ’t bakhúís hénen lóòpen. Ik moet nog laachen ès ik er àòn déénk.

Ik heb in al die jaoren al aanderaande hökskes vèùr óóns Betje getimmerd, mer ze wilde nóòt in gin éèn in, inkelt mer onder ’t afdak van de lôds en inkelt mer ès ’t rèèget. Ze lópt gemèènlek búíten op d’n dam, ok in de snîw. Daor gàò ze grust in liggen te slaopen.

Óóns Betje is de leste tèèd echt ’n aauw wefke geworren. Ge ziet er hil d’n dag vórt óveral in slaop sukkelen: ekkes gras èèten, slaopen, stukske kuieren tot ze wir in de zon stàò, slaopen. Ze hèùrt nie mir ès vruuger, zíén du ze ók nie mir al te best, mer ze kint de weg hier op d’n dam nog góéd. Op de taast kan ze m’n haand en wè daor in lig nog aalt góéd vèènden: dréùg bróòd, krul, fèèngesnejen bloemkôlblad of èèrepelschellen (vèùr de Hàòrstéég: aarepelschellen). ’t Lóòpen gàò-j-’n stuk langzaomer ès irst, en ze zuukt meer en meer d’r plekske in de lôds op. D’r linkeraachterpôtje wil ammel mer minder mee. Hoe ze-n-’t du, dè witte nie, mer bij ‘t kiepen voeieren, dan stàò ze toch aalt vèùraon … tot nou ’n zondeg. Ze blééf ’n zondeg ammel mer liggen in de lôds. Ze knuuide-n-ok ammel mi d’r èèten. Vèùr d’n irste keer in d’r lèèven kwamen nou de kiepen heur èèten jatten in plek van aandersom. Ik heb de veearts laoten komen in d’n hóòp op ’n wonderke, mer nééje, ze is gewóón versléten, zi-t-ie. En nou mèèregen (vèùr de Hàòrstéég: maaregen) … Ik zà d’r missen.

Houdoe, war. Marie

Woorden uit m’n woordeboek:
aauwer = leeftijd

Reageren?
Nassau Dwarsstraat 5,5251 KJ Vlijmen
Tel ,073-5118524
E-mail [email protected]
Website  www.marievandemiddelhaai.nl

Lees hier nog meer over Marie van de Middelhaai