Handen thuis in huis en daarbuiten

Foto: Anni van Dal

Tijdens vijf zondagmiddagen: 16, 23, 30 oktober en 6 november en op woensdagmiddag 26 oktober, van 13.00 en 17.00 uur kunt in de Cultuurtoren Honsoirde te Nieuwkuijk een expositie bekijken met indrukwekkende kunstwerken die refereren aan huiselijk geweld.

Het thema wordt ook subliem en indringend ten tonele gebracht door jeugdleden van toneelvereniging Ernst & Luim tijdens speciale voorstellingen op 16 oktober en op 6 november, met hun eigen ervaringen over dit onderwerp, al dan niet fictief. Duur 30 minuten, aanvang 15.15 uur in de voormalige raadszaal (gastenverblijf) van Mariënkroon.

In het kader van dit thema zou ook een verhalenwedstrijd gehouden worden, die geen doorgang heeft gevonden. Onderstaand verhaal, speciaal hiervoor geschreven, krijgt hiermee ook aandacht.

Er gebeurt veel achter de voordeur wat het daglicht niet kan verdragen. Kunstwerk groep Annemarie Somers

Violence or no violence?
Het jaar 1967. In een vlaag van avonturisme had ik me ingeschreven voor een internationale voettocht van Pax Christi, die in die zomer in het zuiden van Frankrijk, omgeving Chamonix, zou plaatsvinden. Nederland mocht 100 deelnemers afvaardigen, die hun eindexamen middelbare school hadden afgerond. Destijds waren buitenlandse trips of vakanties nog geen gemeengoed, vandaar dat er zeer veel belangstelling voor dit fenomeen bestond. Dus werd er geloot door de organisatie: de ‘Pax Christi Internationale Vredesbeweging’ en het lot bepaalde dat RC Dingemans uit Waalwijk tot de gelukkigen behoorde.

Als voorbereiding op de voettocht en de daarmee samenhangende gesprekken en discussies over het onderwerp met de lotgenoten uit onder andere: Spanje, Engeland, Italië, Duitsland, Frankrijk, Nederland en voor eerst in de geschiedenis uit Joegoslavië, kreeg ik een boekje toegestuurd met de titel: Violence or no violence?

En zo kon het gebeuren dat ik op een mooie zomerdag -moederziel alleen, getooid met een rugzak-, op het treinstation in Roosendaal stond met lood in mijn schoenen, op weg naar Zuid-Frankrijk. Ik vervloekte mezelf, voelde me eenzaam en verlaten en wilde op mijn blote knieën terug naar huis. Ik had gekozen voor de treinreis met een tussenstop in Parijs en dus stapte ik middenin de nacht uit op station Gare du Nord, liep naar de Sacre Coeur en ervoer hoe de stad wakker werd. Een fascinerend gebeuren met rammelende vuilnisbakken die buitengezet werden, vrachtwagentjes die geladen werden of uitgeladen bij de Hallen, dronkaards op weg naar ergens en daglicht dat plaatsmaakte voor het romantische zachte licht van de smeedijzeren lantaarnpalen. Il est cinq heures, Paris s’éveille.

Alice in Wonderland -alias een provinciaaltje uit het katholieke zuiden van Nederland- keek haar ogen uit in die bruisende wereldstad, voegde zich bij de jongeren uit allerlei Europese landen of andere werelddelen die zittend, kletsend of gitaarspelend de trappen van de Sacre Coeur bevolkten. Na twee dagen in de anonimiteit geleefd te hebben en vervolgens het laatste deel van de treinreis afleggend, begon het avontuur van de internationale voettocht.

Voor iedere dag stond een tocht gepland van 15 km, verdeeld over dalen en stijgen in de bergachtige omgeving van de Mont Blanc. In (taal)groepen van 40 personen trokken we de bergen in, aten en sliepen in gastgezinnen, kloosters of jeugdherbergen. Als dank voor de gastgezinnen voerde het internationale gezelschap jonge wandelaars in de avonduren in het dorpshuis een act op of zong een lied uit het land van herkomst. De Italianen zongen het partizanenlied ‘O bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao’ en het spreekt voor zich wie ‘Tulpen uit Amsterdam’ zongen.

Het was zwaar, zo zwaar zelfs dat een van de deelneemsters oververmoeid in het ziekenhuis opgenomen moest worden. Naast mijn hielen die rauw vlees werden, de pijnlijke kuiten, de noodzaak van het constant moeten wisselen van taal, de geleende rugzak die niet waterdicht was, bleek ook het thema loodzwaar.

Kindermishandeling? Alleen het woord al! Kunstwerk Anni van Dal

Het was in de tijd van de IRA, met bomaanslagen en een stadsguerrilla en wij discussieerden over de vraag of je geweld mocht gebruiken, wat als woorden niet meer helpen, mag je terugvechten, waar ligt de tolerantiegrens, moet je geweld ondergaan, kun je vrede afdwingen en wanneer mag je wapens opnemen dan wel gebruiken? We gingen de lastige discussies niet uit de weg, twijfelden openlijk aan het katholieke geloof en bekritiseerden de kwalijke rol van de kerk in heden en verleden, zoals bij de kruistochten. Vooral de jongeren van achter het ijzeren gordijn, de Joegoslaven, waren stilletjes, verbaasden zich over onze debattechniek en de vrijheid van meningsuiting die wij in de westerse wereld kennen. Na 2 weken stopte het debat en werden we geacht een mening te hebben geformuleerd op de vraag/het dilemma: Violence or no violence? Waar bevindt zich de weg naar vrede en geluk?

Onze slotverklaring luidde dat geweld heel klein begint: in huis, in een buurt, een regio. Als je ruzie laat escaleren, het woord zegt het al, dan is het einde zoek. Heel klein begint het met macht uit willen oefenen, met agressie, met intolerantie, met onbegrip, met drift. Als we al niet in staat zijn om in je eigen omgeving, om thuis ruzie en onenigheid uit te bannen, hoe moet het dan met de buitenwereld? Dus is de oplossing ‘Handen thuis in huis en daarbuiten’. Een betere wereld begint bij onszelf. Praten over huiselijk geweld en kindermishandeling ligt nog steeds in de taboesfeer. Het is ook lastig als je ziet dat een vader zijn kind van de bank afplukt en afranselt, omdat het iets verkeerd gezegd heeft. En dat terwijl iedereen, inclusief de moeder, vanaf het bankstel gewoon toekijkt alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Ik was verbijsterd, maar durfde niets te zeggen. Ook dat schijnt men gewoon te vinden. Alleen ben ik daar niet blij mee, vooral ook in het licht van al die min of meer getraumatiseerde volwassenen die ik ken en in therapie gegaan zijn, onder andere vanwege hun gewelddadige verleden.

Jong Ernst & Luim speelt Horen – Zien – Zwijgen SPREKEN! Foto © Ad van Kessel

Zij hebben geen voettocht van twee weken meegemaakt, waarna  het voelde alsof je familie van elkaar geworden bent, huilend afscheid nam en twijfelde of je ooit nog op zoveel warmte, genegenheid en begrip kon rekenen. Een tijd ook waarin je geleerd hebt om je te laten horen als huiselijk geweld en kindermishandeling aan de orde zijn, om daar openlijk afstand van te nemen.

De Pax Christi-voettochten bestaan niet meer, wel de achterliggende gedachte dat er een weg is naar vrede en veiligheid en dat de problematiek een open en eerlijke benadering verdient, dat die thuishoort in het lesmateriaal van het reguliere onderwijs (op alle scholen) en dat wij ook allemaal een bijdrage kunnen leveren door in plaats van zelf geweld te gebruiken -hoe onschuldig ook- altijd te kiezen voor de dialoog en het debat.

Waalwijk, Rie-Constance Dingemans

Misschien zijn de expositie (Honsoirde) en toneelvoorstelling (Jong Ernst en Luim) voor jou aanleiding om je zorgen te uiten over iets waar je al langer mee loopt. Maak je je zorgen over mishandeling, dreiging of huiselijk geweld bij jezelf of bij anderen? Dan kun je bellen of chatten met Veilig Thuis. Dat is gratis en als je wilt kunt je dit anoniem doen, dag en nacht: 0800-2000.

Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.

< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via
Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 4000 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een
mail

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen