Een nieuwe Aflevering van Historisch Heusden geschreven door Bart Beaard en deze keer gaat het in deel 104 van Historisch Heusden over Van Herpt naar Nieuwolda. Martien Buijs, getrouwd met Hanna van Dijk heeft aan de Groenstraat in Luttelherpt een mooi gemengd boerenbedrijf met een 15-tal roodbont koeien. Hun grondpercelen hebben een totale oppervlakte van ongeveer 15 ha.
Hiervan ligt de helft verspreid in Herpt (Herptse Veld, Wielsveld, Zeggelaarspolder, Hoefblok en Dijkblok) en de andere helft verspreid langs de Moffendijk in Bern. De verspreid gelegen gronden geven dagelijks problemen door de slechte bereikbaarheid over moeilijk begaanbare paden en naar het land in Bern toe moet altijd ook nog het Bernse veer gebruikt worden. Zij denken na over de toekomstmogelijkheden van het bedrijf.
Genealogie
Martien Buijs (*Luttelherpt, 10.9.1909 †Nieuwolda 2.10.2001) is op 12 november 1942 in Lith getrouwd met Hanna van Dijk (* Lith, 8.7.1911 †Nieuwolda, 22.4.1998). Het gezin krijgt vier kinderen: Sjaak (*Herpt 12.9.1944), Addy (*Herpt, 15.5.1946), Gerard (*Herpt 14.7.1948) en Tiny (*Herpt 26.3.1951).
Het bedrijf in Herpt
Op het einde van de oorlog in 1944 ligt de boerderij in de frontlinie van de vijandige beschietingen door de Duitsers vanaf Bern en Nederhemert-Zuid. Vanaf Heusden tot Hedikhuizen is eenieder vanaf december 1944 geëvacueerd. De boerderij wordt door enkele granaatinslagen aan de noord-oostzijde, het woongedeelte, zwaar beschadigd. Direct na de oorlog wordt de boerderij hersteld en dat is nu aan de gevel nog goed te zien. Enkele jaren later, wanneer de zonen wat ouder geworden zijn, wordt nagedacht over de toekomst van hun bedrijf. Een plan wordt gemaakt om in het Herptseveld een nieuwe boerderij te bouwen. De architecten Huub Baaijens en A.J. van Gerwen maken een ontwerp in de dan gebruikelijke bouwstijl van wederopbouwboerderijen. Het plan gaat weliswaar niet door. In 1957 start de Ruilverkaveling Heusden-Vlijmen en dan zijn er gesprekken over een mogelijke bedrijfverplaatsing naar één van de buitenpolders in het ruilverkavelinggebied.
Naar Nieuwolda
Het gezin vindt dan toch dat de mogelijkheden in en om Herpt te beperkt zijn en zij beslissen elders een boerderij te kopen. De grond en boerderij in Herpt zou verkocht kunnen worden aan Lips Scheepschroevenfabriek in Drunen. Lips wil in Drunen uitbreiden en heeft daarvoor grond nodig. Door elders grond aan te kopen kunnen boerderijverplaatsingen gerealiseerd worden. De grond in Bern zou gedeeltelijk verkocht kunnen worden aan baron Van Wassenaer in Nederhemert en gedeeltelijk aan Leendert Verhoeven in Bern.
Dan heeft men contact met Piet Roubos uit Sleeuwijk, een handelaar in veevoer, maar die zich ook uitgeeft voor bedrijfsmakelaar. Hij gaat voor familie Buijs fungeren als tussenpersoon en gaat op zoek naar te koop zijnde boerderijen. Na enige tijd brengt hij familie Buijs in contact met familie Jeltsema in Nieuwolda, 10 kilometer ten zuiden van Delfzijl. Zij hebben een boerderij te koop: Herenhuis met grote schuur, gebouwd in 1911, met 50 ha grond rondom de boerderij. De boerderij is wel vervallen, mede doordat de 56-jarige boer geen opvolging heeft en ook doordat hij de boerderij van zijn moeder huurde. Medio 1965 wordt de koop gesloten. De boerderij en de grond in Herpt en Bern worden verkocht aan de partijen, als boven omschreven. Sjaak gaat meteen tot de winter in Nieuwolda inwerken. Hij reist per trein met zijn, uit wilgentenen gevlochten koffer, naar Delfzijl en verblijft op de aangekochte boerderij.
Het bedrijf in Nieuwolda
In het voorjaar 1966 wordt er verhuisd met veewagens van Den Dekker uit Veen. Familie Buijs begint een gemengd bedrijf dat voor de helft gevormd wordt door een melk- en weidebedrijf met uiteindelijk 100 stuks vee, waarvan een 40-tal melkkoeien. De andere helft is akkergrond.
De akkergrond is veel te zware kleigrond voor hun gewassen, als zomer- en wintergraan en bieten, die zij gewend zijn te verbouwen en moet daarom bewerkt worden door ondiep ploegen en scheuren. Dat is een enorme klus gebleken en daarvoor zijn ook grotere tractoren gekocht.
Omstreeks 1985 wordt gestopt met het melkbedrijf, voornamelijk omdat het melken te zwaar is geworden. Weliswaar is er een melkmachine, maar het namelken en het sjouwen met de melkbussen, die om half acht aan de straat moeten staan, geeft steeds meer problemen. In die tijd wordt er ook overgeschakeld naar melktankwagens en daarvoor moeten zij investeren in een melklokaal met een gekoelde melktank. Het bedrijf bestaat voortaan alleen uit akkerbouw en daarvoor wordt o.a. een maaidorser gekocht.
De kinderen
Addy gaat mee naar Nieuwolda, maar gaat al snel terug naar Brabant en trouwt met Kees van Mierlo (1944-2013) uit aarsteeg. Haarsteeg. Tiny heeft een technische opleiding en gaat werken bij een loodgietersbedrijf, dat hij later overneemt. Broer Gerard trouwt met Jopie Vermue uit Bellingwoude en neemt het landbouwbedrijf van zijn schoonouders over.
In 1978 neemt Sjaak het bedrijf van zijn ouders over en die gaan in 1982 in Nieuwolda kleiner wonen. Sjaak is een fanantiek schaatser en rijdt driemaal de Elfstedentocht. Tijdens één van zijn vele schaatstoertochten komt Sjaak in Zwartsluis in contact met Jetty Buisman (1945-2017) met wie hij op 14 december 1982 trouwt. Op 20 maart 1984 wordt hun dochter Annette geboren. Het bedrijf wordt door het echtpaar voortgezet en heeft altijd goed gedraaid.
Toekomst met dochter Annette
Dochter Annette (1984) is opgegroeid op het landbouwbedrijf van haar ouders. Sinds 2008 woont zij in de stad Groningen en waar zij secretaresse is in het ziekenhuis UMCG aldaar. Het bedrijf heeft Sjaak inmiddels aan haar overgedragen. Meestal is zij op vrijdag in Nieuwolda voor het administratieve werk en samen met haar inmiddels 77-jarige vader Sjaak wordt het bedrijf aangestuurd. Zij maken samen een werkplan voor waar en welke gewassen verbouwd worden en kijken naar de werkzaamheden die door loonbedrijven moeten worden uitgevoerd. Zij doen de inkoop van zaad, kunstmest, bestrijdingsmiddelen etc. Belangrijk is ook het nemen van maatregelen voor een optimale voedselkwaliteit, daar het bedrijf gecertificeerd is middels Voedsel- en Voederveiligheid Akkerbouw (VVAK). Belangrijk is ook het uitvoeren van werkzaamheden voor gewasbescherming.
Resumé
Als Sjaak terugkijkt is hij er tevreden over dat in 1965 hun gezin de moeilijke beslissing genomen heeft om van het Brabantse Herpt te verhuizen naar het Groningse Nieuwolda. Zij wilden ‘boeren’ en daar konden zij ‘boeren’. Zij hebben altijd hard moeten werken, maar financieel heeft het ook altijd goed gelopen. Sjaak heeft wel altijd de lokale activiteiten van Herpt en haar omgeving gemist. Vele jaren is hij lid van Heemkundekring Onsenoort gebleven en vele malen is hij op en neer gereden voor een of andere lokale activiteit.
Bart Beaard
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.
< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 3750 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een mail
