Marie van de Middelhaai: Baomes
Vlijmens meest ouderwetse boerin, Marie van de Middelhaai alias Marja Kivits gaat ook verhalen delen aan de lezers van Heusden.Nieuws. Marie van de Middelhaai treedt binnen en buiten de gemeente op met liedjes en verhalen van vroeger, in dialect.
Marie van de Middelhaai geeft 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof.
De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie diende een beroepschrift in en beschrijft wekelijks, in afwachting van de rechtszaak, haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop.
D’n *baomes is wir begonnen. Man, man, de daog zen soms zù donker dè’k óverdags m’n laamp àòn moet knippen, aanders zie’k nie wè’k du. Búíten ziede niks ès van die dikke vette grèèze of bekaant zwarte wolken en hil d’n dag doe-g-’t niks ès rèègenen en rèègenen, echt baomesweer dus.
Witte gullie èènek wel waor ’t woord ‘baomes’ vandaon komt? Nééje? Van Bavomis! Ja, ik begrèèp dè ge ’t dan meschient nog nie zalt wéten. Bavomis wil zeggen: ’n mis vèùr d’n hèèlegen Bavo. D’n Bavo is ‘nen Belzen hèèlege, die nogal lang gelejen lèèfde, rond ’t jaor 600 of daor in de bùùrt. Hij waar in d’irst himmaol niks nie hèèleg, nééje, hij waar in z’n jong jaoren nogal ‘nen doerak, die van alles ùìtfraat. Mer toen z’n vrouw störf, tóén gebeurde-n-‘t: hij gaaf alles eweg wè-t-ie ha-j-en hij traad in ’t klôster in. Nàò ’n pàòr jaoren daor wó-t-ie daor, nàòr ’t schèènt, nie mir wónen; hij wó vórt hil de godgaansen dag niks aanders mir ès Óónze Lieven Heer àònbidden en om dàòrom wier ie klúízenaor. Hij gééng in ‘nen hollen bóòm wónen en mi z’ne kop op ‘ne *kaai slaopen in plek van op ‘n kussen. De méénsen zochten ‘em daor op, ès ze wè han. Hij déén dan vèùr ze bidden, meschient déén-t-ie ze ók wel overlèèzen, dè wéé’k nie, mer ze wieren in alle geval ammaol bèèter, gàò-g-’t pràòtje. En hij moet ók ‘nen dooie ùìt d’n dóòd hebben laoten opstaon. Ja, dan worde allicht hèèleg verklaord, war. Toen wier ie dus Sint Bavo. Hij zal vruuger wel gevalkeniert hebben want hij is d’n beschermhèèlege van de valkeniers en ók nog ‘es van kinkhoest, kèèlontstèèking en longontstèèking. Mèène zóón hè-g-’t nou toevalleg in z’n kèèl. Ik zal d’n hèèlegen Bavo ‘es àònroepen en ‘es kèèken of dè wil helpen. Te lange leste kande ‘m ók nog àònroepen tégen ’t mislukken van ‘ewen ôgst. Omdè, sund zat, nou al m’ne krul laast hè van witte vlieg, zal ik d’n hèèlegen Bavo daor ók ‘es op àònsprèèken. Baot ’t nie, dan schaodt ’t nie, war.
Diejen hèèlegen Bavo hì z’ne naomdag op d’n irsten október, op diejen dag wier vruuger aalt de Bavomis gehaauwen. En dette woord is *mi de tèèd afgekort tot Baomes. Baomesweer is nie ’t weer op d’n irsten október, mer van dè kwaoi vúíl nàòjaorsweer. Wàòrom nou baomesweer, wéét ik èènek nie. Ik déénk dè d’n hèèlegen Bavo d’r in’t nàòjaor aalt verrèèged ùìtzaag in z’nen hollen bóòm in Bels. Houdoe, war. Marie
Woorden ùìt m’n woordeboek:
*baomes, *baomesweer = najaarsregenweer
*kaai = kei
*mi de tèèd = mettertijd
Reageren?
Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524
E-mail [email protected]
Website www.marievandemiddelhaai.nl
Lees hier nog meer over Marie van de Middelhaai
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief.
en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.
< Kijk
voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 4750 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een
