Met het thema ‘Stadsboeren in Heusden-vesting’ verzorgt journalist Hans van den Eeden op dinsdag 7 maart een lezing voor de Senioren Sociëteit Heusden. Tijdens de lezing gaat hij nader in op zijn onderzoek, dat onlangs in een boek is gepresenteerd. De toegankelijke lezing wordt ondersteund met fraai beeldmateriaal, anekdotes en muziek. Tevens wordt vanuit het verleden een relatie tot het heden gelegd.
Heusden-vesting heeft altijd agrarische en verwante activiteiten gekend. Als vestingstad werd Heusden militair-strategisch achter de tekentafel getekend. Vanuit militair-strategisch oogpunt verspringen de straten in Heusden. Deze verspringing maakt bij een belegering of een dreiging snelle verplaatsing van manschappen en materieel mogelijk.
Gracht
Rondom de vesting is als verdedigingsmiddel een gracht gegraven. Ook werd achter de tekentafel een stadsplan gemaakt. De aarde van de gracht werd gebruikt voor de aanleg van de wallen en bastions. Verder werden de ravelijnen aangelegd. Belangrijk onderdeel van het plan voor Heusden vormden de vestingboerderijen. Daaraan waren grote agrarische binnenterreinen gelegen. Daardoor konden de militairen en de burgers – ook bij een belegering – over vers voedsel beschikken.
De verbouwde granen dienden als basisstof voor lokale brouwerijen. Op de binnenterreinen en een deel van de binnen wallen verbouwden de boeren groente, granen en geneeskrachtige kruiden. Ook werd er vee gehouden. De molenaars waren actief in een van de drie Heusdense standerdmolens.
Als er onvoldoende voedsel was draaiden de molens toch. Dit om de vijand te misleiden dat er voldoende voedsel was. Dit wordt ‘het draaien voor de prins’ genoemd.
Actueel
Rond 1980 en ook later waren er in de vesting nog enkele van deze stadsboerderijen in gebruik door agrariers. Veel agrariers hadden later naast deze grond ook landbouwgebieden in de regio in gebruik .Op basis van het Bestemmingsplan is besloten om deze voormalige vestingboerderijen zoveel als mogelijk in tact te laten. Dat betekent, dat in het Bestemmingplan Heusden de grote groenplaatsen en de voormalige boerderijen worden gekoesterd. Veel voormalige boerderijen hebben andere functies gekregen.
Voorbeelden zijn het Hervormd Centrum De Open Hof en horeca aan het Burchtplein. Ook wordt er in de Heemtuin ‘vergeten groente’ gekweekt. Vastgesteld kan worden, dat nergens in ons land bij vestingsteden deze boerderijen en de agrarische grond nog herkenbaar aanwezig zijn. Deze boerderijen hebben lange tijd, soms tot enkele jaren geleden, als zodanig nog gefunctioneerd. In Heusden wonen nog mensen die als boer op zo’n boerderij hebben gewoond en gewerkt. Tevens kan vastgesteld worden, dat aan iedere boerderij bijzondere verhalen kleven. Een voorbeeld is de voormalige stadsboerderij aan het Burchtplein in Heusden. In de nadagen van WO II diende deze als schuilplaats van ruim 70 Heusdenaren. Ook werd daar een gaarkeuken ingericht.
De lezing wordt gegeven in VSH Demer 2 in Heusden. Leden betalen 1.50 voor niet leden is de entree 3.00 incl koffie/thee.
Begin de dag met het nieuws uit je gemeente met de gratis Nieuwsbrief. KLIK HIER en meld je aan. Aanvoerder van het lokale nieuws.
< Kijk hier voor agenda
< Volg HeusdenNieuws ook via Facebook
< Wist u dat wij iedere morgen meer dan 4250 nieuwsbrieven verzenden
< Wist u dat wij iedere dag meer dan 10.000 bezoekers hebben op onze website
< Adverteren op Heusden.Nieuws.nl stuur een mail
